5-ma'ruza: Nuklein kislotalar Ryeja

АМФ ( аденозин-5-монофосфат)
N
N
N
N
NH
2
C C C C CH
2
O
H H H H
OHOH
O
P O~P
O
OH
O
OH
O~P O
OH
OH
АДФ ( аденозин-5-дифосфат)
АТФ ( аденозин-5-трифосфат)
Nukleoziddifosfat va nukleotidtrifosfat tarkibidagi fosfat kislotalari bir-birlari bilan
yuqori potentsial energiyaga ega bo`lgan angidrid bog`lari orqali bog`lanib, ularni
makroerglar deb ataladi. Makroergli ribonukleatidtrifosfatlar RNK va DNKlarning
biosintezida dastlabki substrat hisoblanadi.
Hujayra metabolizmida ATF markaziy o`rin egallab oksidlanishi, substratli va
fotosintetik fosforlanish reaktsiyalarining mahsuli bo`lib, organizmda akkumulyatorlik
vazifasini o`taydi. Har qanday biologik jarayonlarda energiya manbai sifatida ATF xizmat
qiladi. ATF dan tashqari bo`lgan trifsfatlar ham muayyan biologik vazifalarni bajaradilar.
Jumladan, GTF oqsilning translyatsiyasida, UTF uglevodlar sintezida va TSTF esa
glitserofosfolipidlar biosintezida ishtirok etadilar.
Nukleotidlarning molekulyar og`irligi 330 ga teng. Bakteriofagdagi nuklein
kislotasining molekulyar massasi 1,9.10
6
Da. Demak, tarkibida 5760 nukleotid qoldig`i bor
(900000:330).
Hujayrada oddiy nukleotidlardan tashqari yana tsiklik -3
/
,5
/
-adenil va tsiklik 3
/
,5
/
guanil kislotalar ham uchraydi:
O
CH
2
O
O
P O
OH
OH
H H
H
NH
2
N
N
N
N
Циклик-3'-5'-аденозинмонофосфат
( ц-3',5' -АМФ)