5-ma'ruza: Nuklein kislotalar Ryeja

RNK tuzilishi.
Ribonuklein kislotalar (RNK) ning kimyoviy tuzilishi DNK ga
o`xshash, faqat RNK tarkibida timin o`rnida uratsil va dezoksiriboza o`rnida riboza
uchraydi. Ular asosan UMF, TSMF, AMF va GMF lardan tashkil topgan. RNK ham
nukleotidlarning bog`lanishi xuddi DNK ga o`xshash, ya’ni nukleotidlar o`zaro fosfodiefir
bog`lari orqali birikadilar. RNK molekula tarkibida oz miqdorda bo`lsa-da, 5-metiltsitozin,
1-metilguanin va psevdouratsillar uchraydi.
RNK molekulasi bitta polenukleotid zanjiridan tashkil topgan bo`lib, uning fazoviy
konfiguratsiyasi beqaror bo`ladi. RNK ning ayrim qismlari bir-biriga yaqin kelib, o`zaro
vodorod bog`lari bilan birikadi va spiral struktura hosil qiladi. Bunday strukturalar RNK
xillariga qarab har xil shaklda bo`ladi.
RNK ning turlari masalan r-RNK, i-RNK va t-RNK lar o`zlariga xos makromolekula
struktura tuzilishiga ega. RNKlarning molekulasida spirallashgan qismlar bilan bir qatorda
spiral bo`lmagan joylar ham uchraydi. Akademik A.S.Spirinning ko`rsatishicha, eritmaning
ion kuchi, harorati va boshqa omillarga qarab, RNK ning makromolekulalari har xil
strukturaga ega bo`lishi mumkin.
13