5- маъруза Электр схемаларни Кирхгоф қонунлари асосида ҳисоблаш

Кирхгоф қонунлари (2)

• E1- Е2 = -UR1 - UR2 ёки E1 = Е2 - UR1 - UR2 (3)

Кирхгоф қонунлари (2)

Кирхгоф қонунлари (2)

Кирхгоф қонунлари асосида ЭЗ ҳисоблаш

• Расмда биз 2 та ЭЮК манба, қийматлари E1=12 В ва E2=5В , умумий
• R = 2 Ом юкламага ишлаётган ички қаршиликлари  r1=r2=0,1 Ом га эга бўлган занжирга эгамиз.
• Бизга бу занжирда токлар қандай тарқалади ва уларнинг қийматини аниқлашимиз керак бўлади.

Кирхгоф қонунлари асосида ЭЗ ҳисоблаш

• Кирхгофнинг 1 қонунига асосан А тугуни учун ток қуйидагича ифодаланади: I = I1 + I2,
• Кирхгофнинг 2 қонунини қўллаган ҳолда, соат стрелкаси бўйича контурни айланиб ўтиш йўнлалишини танлаб, ташқи ва ички (чап) контур учун яна 2 та ифодани ёзамиз:
• Ташқи контур учун:
• E1-E2 = Ur1 – Ur2 ёки E1-E2 = I1*r1 – I2*r2
• Ички (чап) контур учун:
• E1 = Ur1 + UR ёки E1 = I1*r1 + I*R
• Шундай қилиб биз 3 та номаълум тенгламага эга бўлдик:
• I = I1 + I2; E1-E2 = I1*r1 – I2*r2; E1 = I1*r1 + I*R.

Кирхгоф қонунлари асосида ЭЗ ҳисоблаш

• Энди биз бунга бизга маълум бўлган қаршилик ва кучланиш қийматларини қўямиз: I = I1 + I2; 7 = 0,1I1 – 0,1I2; 12 = 0,1I1 +2I.
• Биринчи ва иккинчи тенгламадан I2 токни ифодалаймиз:
• I2=I - I1; I2 = I1 – 70; 12 = 0,1I1 + 2I.
• Кейинги босқичда биринчи ва иккинчи тенгламаларни тенглаштириб иккита тенламалар тизимига эга бўламиз: I - I1= I1 – 70; 12 = 0,1I1 + 2I.
• Биринчи тенгламадан ток I нинг қийматини ифодалаймиз: I = 2I1– 70;
• Унинг қийматини иккинчи тенгламага қўямиз 12 = 0,1I1 + 2(2I1 – 70).
• Олинган тенгламани ечамиз:
• 12 = 0,1I1 + 4I1 – 140. 12 + 140= 4,1I1 I1=152/4,1 I1=37,073 (А)
• Энди I = 2I1– 70 ифодага I1=37,073 (А) қийматини қўямиз ва қуйидагига эга бўламиз: I = 2*37,073 – 70 = 4,146 А
• Кирхгофнинг 1 қонунига асосан ток I2=I - I1 I2=4,146 - 37,073 = -32,927
• I2 токи учун “минус” ишораси бу биз токнинг йўналишини нотўғри олганимизни англатади, яъни бизнинг ҳолатда I2 токи А тугунидан чиқаяпти.