4-nji tema. SÖZlem agzalary, SÖzlemiň baş agzalary meyilnam a: Sözlemiň baş agzalary barada maglumat Eýe Habar. Sada we goşma habar

Galan eriň köpüsini üzüm agaçlary tutýardylar.
4) Şol durşuna ýa kem işlikler bilen gelen öten zaman ortak işlik hem sözlemiň habary bolup biler. Şeýle habarlardan, bir tarapdan, hereke-tiň öň bolandygy duýalsa, ikinji tarapdan, çaklamak, ýaňy duýap almak ýaly ýokundylar hem aňlanýar. Meselem:
… Ol eri ekerançylyk, bagçylyk meýdana öwren.
Elbetde, biri olara seni ýamanlandyr-da.
5) Aslynda belli bir ýöňkemede üýtgän öten zaman ortak işligiň soňundan ýok sözüniň gelmegi bilen ýasalan sözler hem sözlemiň habary bolup bilerler. Meselem:

• 
  We, we… men-ä hiç zadam göremok.
  
• 
  Men seni aldamok.
  

6) Kem işlikler bilen gelen hal işlik hem ýönekeý sözlemiň habary bolup biler. Many taýyndan şu hili formada emele gelen habarlardan öň bolup gutaran hereketiň ýüze çykandygyny görüp ýa-da görmän, habar berilýändigi duýalýar. M. Artyk Aýnany ýaňy ýakynda bir görüpdi. Mämmet aga hakykatdan hem Muhady halapdy.
Soňunda “–myş, -miş” goşulan düýp işliklerden emele gelen habarlar hem ýokardaky ýaly manyda öň ýüze çykan hereketi aňladyp bilerler. Bu hili formada ýasalan habarlar aýratyn-da köne türkmen ede-biýatynyň dilinde köp duş gelýär.
B) Häzirki zaman formasyndaky işlikleriň habar bolup gel-şi. Häzirki zaman formadaky işlikden emele gelen habar many taýyn-dan umuman heniz gutarmadyk, dowam edip duran hereketi aňladýar.

1. 
   Sözlemiň habary umumy häzirki zaman işliklerinden bolýar.
   

M: Biz mydama öz toparymyzdan arassaçylyk komissiýasyny saýlaýarys.
Ertir raýondan adam gelýär.

2. 
   Sözlemiň habary konkret häzirki zaman işliklerinden bolýar.
   

Meselem: Ýol ýatyr-ýol ýatyr.
Ýol üstünde pil ýatyr.

Gümansyratmak, ýaňsa almak ýokundysy bilen ol ýa başga bir wakany

aňlatmak gerek bolanda, häzirki zaman formasyndaky işlikden emele gelen habara “-myş, -miş” hem goşulyp biler.
Meselem: Iki ogly Muhadyň,
Kolledjde okýarmyş.
W) Geljek zaman formasyndaky işlikleriň habary bolup gelşi. Sözlemiň habar geljek zaman formasyndaky işliklerden bolanda, many taýyndan ol hili habardan duýalýan hereketiň esasan geljekde ýüze çykmagy ýa-da çykmazlygy aňlanýar.

1. 
   Sözlemiň habary mälim geljek zaman formasyndaky işlikden
   

bolup biler.
Meselem: