4-mavzu. O'g'it turlari. Azotli o'gitlar Агрокимё. Д. С. Сатторовнинг умумий таҳрири остида. Тошкент, “Чўлпон”, 2011. 131-152 бетлар

Маккажўхорида Р₂О₅ нинг тақсимланиши
(қуруқ моддага нисбатан % ҳисобида)

№	Ўсиш фазалари	Бўғин оралиғи (пастдан)						попу ги		сўта си		пояси		дони
		1	3	5	7	9
1	соқолчаларни ташлаши	0,407	0,498	0,672	0,820	0,815	1,91		-		-		-
2	Тўла пишиш	0,076	0,124	0,158	0,225	0,239	-		0,644		0,017		0,664

Узун толали зиғир гуллаш пайтида энг кўп миқдорда фосфорни ўзлаштиради. Буғдой эса най ўраш фазасидан, тупланишгача бўлган даврларда фосфорни яхши ўзлаштиради. Ғўза эса 9Ғ10 қисм фосфорни гуллагандан кейин ютади.
Маълум экин томонидан фосфорнинг ютилиши динамикаси тўғрисидаги маълумотга эга бўлиш вегетация давомида бу озиқа моддасига бўлган танқисликнинг олдини олиш имконини беради.
Маълум майдонда масалан, 1 гектарда ўсимлик таркибида бўлган фосфорнинг абсолют миқдори ошиб борганлигига қарамай, ўсимлик ёшига қараб унинг фоиз миқдори камайиб боради.
Ҳосил таркибида фосфорнинг нисбий миқдорини камайиши органик модда массасини тез йиғилишидан дарак беради, унда бу озиқа элементининг олдин жадал ютилган ва кейинчалик секинлашган тарзда ютилган миқдорлари тақсимланади. Лекин бу нарса ҳосилнинг жами органик массасига яъни уни товар ва товар бўлмаган қисмларига бир хилда тегишли бўлади.
Юқорида уруғ ҳосил бўлиш даврида фосфорнинг вегетатив органларидан репродуктив органларига кўчиши тўғрисида мулоҳаза юритилган эди. Шунинг учун сомондаги каби уруғларда пишиб етилиш жараёнида фосфорнинг нисбий миқдори камайиб кетиши кузатилмайди (38-жадвал).
Шундай қилиб фосфор, калий каби ҳосилнинг товар қисмида концентрланади, бу нарса фосфорли ўғитларни қўллаш амалиётида ҳисобга олиниши лозим.
Одатда ҳосилнинг товар маҳсулотини жуда кам қисми хўжаликда бевосита фойдаланилади. Товар бўлмаган қисми тўлалигича хўжалик худудида қолиб унинг анча қисми ё ем-хашак, ёки ҳайвонлар остига тўшам сифатида фойдаланилади, шунинг учун гўнг таркибида тупроққа қайтарилади. Лекин гўнг ҳосилнинг товар
38-жадвал