4-мавзу: матнли масалаларни ечишда касбга йўналтириш

Масалан. Геометрия ва тригонометриядан бошланғич тушунчаларни, 
тригонометрик жадваллардан фойдалана олишни, мураккаб бўлмаган 
деталларнинг чизмасини чиза олишни, тановар (заготовка), детал ва 
тугунларни ўзаро жойлаштириш ва ўлчамларини текшириш ҳамда режалаш 
учун геометрик ясашларни эплай олиши зарур.
Геометрияда олинган билим ва кўникмаларнинг айнан қайсилари касбий 
тайѐргарликнинг асосини ташкил этишини кўрсатиш учун тегишли касб 
ишчилари фойдаланадиган асбоб ва мосламаларнинг “геометрик 
характери”ни аниқлаш лозим.
Ўқитишнинг касбга йўналтирилганлиги таълим мазмунининг ўқитиш 
методикасида ҳам акс этиши керак. Ўрганиладиган математик тушунча ва 
услубларни танлашнинг ўзи амалий талаблар таъсири остида, битирувчи 
коллеж ўқувчилари ўз фаолиятларида кўпроқ дуч келадиган тушунча, 
услубларга эътиборни қаратган ҳолда амалга ошириш лозим. Ўқув 
материалининг баѐни шундай амалий масалалар билан боьланиши керакки, 
бу масалалар соф математик масаланинг қўйилишига олиб келсин.
Масалан, қуйидаги масала шулар жумласидандир: 
Масала. 
R
 радиусли юпқа металл доирадан энг катта сиьимли воронка 
ясашга 
мўлжалланган 
сектор 
қирқиб 
олиш 
керак. 
Металнинг 
деформацияланиши ва ишлов беришга қолдирилган қўйимлар ҳисоблашларда 
назарга олинмасин. 
Математик тушунчаларнинг хоссаларини баѐн қилаѐтганда амалий 
аҳамияти юқорироқ бўлган хоссаларга эътиборни қаратиш мақсадга 
мувофиқ, бунда янги билимлар эгалланилган назарий материални амалда 
қўлланилиш йўллари билан мустаҳкамлаш талаб этилади. 
 Масалан. 1) Функция ва унинг хоссалари қурилиш соҳасида, 
машинасозликда ва бошқа соҳаларда. 
2) Тўьри чизиқ ва текисликлар орасидаги муносабатлар – архитектура, 

---

машинасозлик, труба ѐтқизишда қўлланилади ва ҳ.к. 
Бунда таълимнинг кўргазмалилиги ва қулайлигига эътибор бериш ва 
ўқувчиларнинг кўпчилик қисмига тушуниш қийин бўлган турли савол ва 
масалалардан ҳоли бўлиш мақсадга мувофиқдир. 
Умуман, таълим жараѐнида математик билимларни баѐн этишда