4-мавзу: матнли масалаларни ечишда касбга йўналтириш

йўналиши” деганда тушунчаларга аниқлик киритиш мақсадга мувофиқ.
Математика ўқитишнинг татбиқий йўналиши – таълим мазмуни ва 
методларини математиканинг техникада ва турдош фанларда, касбий 
фаолиятда, халқ хўжалигида ва маиший ҳаѐтда қўллашга йўналтиришдир. 
Математика ўқитишнинг татбиқий йўналиши: 
унинг техникавий йўналишини; 
 унинг физика, химия, география, чизмачилик, меҳнат таълими билан 
алоқаларининг амалга оширилишини;
математик тафаккур ва фаолиятнинг шаклланишини ўз ичига олади.
Математик таълимнинг амалий йўналтирилганлиги – таълимнинг 
мазмуни ва методларини математик характердаги мустақил фаолият 
кўникмаларининг шаклланишига йўналтириш. 
Математика ўқитишни амалий йўналтириш қуйидаги педагогик-методик 
масалаларни ўз ичига олади: 
ҳисоблашларда, алгебраик шакл алмаштиришда, ўлчаш ва графиклар билан 
ишлаш ва ҳоказоларда зарур бўлган асосий математик малакаларни 
шакллантириш; 
 назарий материални мисол ва масалалар ечишга боьлаб ѐки бевосита 

---

масалалар ечиш жараѐнида ўрганиш; 
 келгусида математикани ѐки унинг татбиқларини муваффақиятли 
ўрганиш учун керак бўладиган билим ва кўникмаларни эгаллаш; 
ўқувчиларнинг фанга қизиқишини, уларнинг математик фаоллигини, 
математикада қўлланиладиган предметлар бўйича мустақил ўрганиш 
қобилиятини ривожлантириш. 
Таълим 
жараѐнида 
математиканинг 
татбиқий 
ва 
амалий 
йўналтирилганлиги, одатда, ўзаро боьлиқликда амалга оширилади. 
 Масала. Ҳисоб-китоб ишлари ва графиклар билан ишлаш – 
таълимнинг амалий йўналиши билан боьлиқ масала ҳисобланади, лекин бу 
кўникмаларга эга бўлмасдан туриб, математиканинг, ҳатто, энг содда 
татбиқлари билан ҳам ишлаб бўлмайди. 
Таълимнинг амалий ва татбиқий йўналишларини кучайтириш математик 
дастур ва дарсликларни тегишли равишда қайта ишлаш ва қайта 
мазмунлаштириш имкониятларига кўп жиҳатдан боьлиқ, албатта. Амалий ва 
татбиқий йўналтиришни характерловчи омилларнинг кўп қисми дастур, 
дарслик ва услубий қўлланмаларда ўз аксини топган бўлиши керак. Улар:
таълимнинг мақсадларида;
ўзлаштирилган математик билим ва кўникмаларнинг даражаси ва 
ҳажмига қўйиладиган талаблар мажмуида;
дарсликлардаги назарий материалнинг баѐнида;
мисол ва масалалар мазмунида акс этган бўлиши мақсадга мувовиқ.
Уларни амалга ошириш учун эса маълум вақт талаб этилади. Шунинг 
учун математика ўқитувчилари ва методистларининг вазифаси – янги 
ѐки қайта ишланган дарсликларга эга бўладиган вақтни кутиб турмасдан 
барча касб-ҳунар коллежлари ишни фаоллаштиришдан иборат. 
Бунинг учун касбга йўналтириш имкониятларини аниқлаш учун 
математика ва касбий фанлар бўйича ўқув режа ва дастурлар, дарслик ва 

---

ўқув қўлланмалари қиѐсий таҳлил этиш ва шу асосида тегишли касб учун 
ишчининг касбий хислатлари ўрганилади.