4-mavzu. Axborotlarni stenografik himoyalash

Kompyuter ma’lumotlarini ximoyalashning texnik-dasturiy vositalari
Ushbu vositalarni kuyidagicha tasniflash mumkin:



I. Фойдаланувчиларни идентификациялаш ва аутентификациялаш тизими

1. Foydalanuvchchilarni identifikatsiyalash va autentifikatsiyalash tizimi. Ushbu tizim foydalanuvchidan olingan ma’lumot buyicha uning shaxsini tekshirish, xakikiyligini aniklash va shundan cyng unga tizim bilan ishlashga ruxsat berish lozimligini belgilab beradi.

Bu xolda asosan foydalanuvchidan olinadigan ma’lumotni tanlash muammosi mavjud bulib, uning kuyidagi turlari mavjud:
• foydalanuvchiga ma’lum bulgan maxfiy axborot, masalan, parol, maxfiy kalit va boshkalar;
• shaxsning fiziologik parametrlari, masalan, barmok izlari, kuzning tasviri va boshkalar.
Birinchisi an’anaviy, ikkinchisi esa biometrik identifikatsiyalash tizimi, deyiladi.
II. Disk ma’lumotlarini shifrlash tizimi. Ushbu tizimning asosiy maksadi diskdagi ma’lumotlarni ximoyalashdir. Bu xolda mantikiy va jismoniy boskichlar ajratiladi. Mantikiy boskichda fayl asosiy ob’ekt sifatida bulib, fakatgina ba’zi bir fayllar ximoyalanadi. Bunga misol kilib, arxivator dasturlarini keltirish mumkin. Jismoniy boskichda disk tulaligicha ximoyalanadi. Bunga misol sifatida Norton Utilities tarkibidagi Diskreet shifrlovchi dasturni kel­tirish mumkin.
III. Tarmok buyicha uzatiladigan ma’lumotlarni shifrlash tizimi. Ushbu tizimda ikki yunalishni ajratish mumkin:
• kanal buyicha, ya’ni aloka kanallari buyicha junatiladigan barcha ma’lumotlarni shifrlash;
• abonentlar buyicha, ya’ni aloka kanallari buyicha junatiladigan ma’lumotlarning fakatgina mazmuniy kismi shifrlanib, kolgan xizmatchi ma’lumotlarni ochik koldirish.
IV. Elektron malumotlarni autentifikatsiyalash ti­zimi. Ushbu tizimda tarmok buyicha bajariladigan elek­tron ma’lumotlar almashuvida xujjatni va uning muallifini autentifikatsiyalash muammosi paydo buladi.

5.