4-amaliy mashg’ulot (4 soat) mavzu: Kationlarni qaytarilishi va anionlarni oksidlanishini tok zichligi vat ok kuchiga bog’liqligiga doir masala va misollar yechish

---

4-AMALIY MASHG’ULOT (4 soat) 
MAVZU: Kationlarni qaytarilishi va anionlarni oksidlanishini tok zichligi vat 
ok kuchiga bog’liqligiga doir masala va misollar yechish
 
8-masala.
Osh tuzi eritmasi elektroliz qilinganda katod va anodda qanday 
moddalar ajralib chiqadi?
Masalani yechish uchun zarur bo`lgan nazariy bilimlar: 
Elektrolizning II-xoliga binoan, faol metall tuzlari elektroliz qilinganda katodda 
faol metall ajralib chiqishi mumkin emas, faol metall kationlarining oksidlanishiga 
nisbatan vodorod ionining oksidlanishi oson kechadi. Shu sababli katodda vodorod 
ajralib chiqadi, anodda esa xlor gazi ajralib chiqadi.
J: natriy va vodorod
MUSTAQIL ISHLASH UCHUN MASALALAR 
1.
 
No’malum metall xloridi suyuqlanmasi orqali 0.5 soat davomida kuchi 11.52 A 
bo`lgan tok o`tganda, 1.94 gr metall ajralib chiqdi. Qaysi metall xloridi elektroliz 
qilingan?
J: Al.
2.
 
Nikel nitrat eritmasini elektroliz qilib, 59 gr metall olindi. Agar eritma hajmi 166 
ml (ρ=1.4 g/ml) bo`lsa, hosil bo`lgan moddaning massa ulushini (%) hisoblang. 
J:80%
3.
 
Kaliy gidroksid eritmasi 80.4 soat davomida 15 A tok ishirokida elektroliz qilindi. 
Qolgan eritma massasi 195 gr konsentrasiyasi 30 %li kaliy gidroksid ekanligi 
aniqlansa, boshlang`ich eritmadagi ishqorning konsentrasiyasini (%) hisoblang. 
J:9.75%
4.
 
Suvsiz rux sulfat bilan kadmiy sulfatdan iborat 2.65 gr aralashma suvda eritildi. 
Rux bilan kadmiyni batamom ajratib olish uchun eritmadan 90 min davomida 0.536 
A kuchga ega bo`lgan elektr toki o`tkazildi. Sulfatlar aralashmasining tarkibini (g) 
aniqlang.
J: 1.6 g ZnSO
4
 , 1.05 g CdSO
4
.
5.
 
Mis (II) nitrat va kumush nitrat aralashmasining 200 ml eritmasidan 4 soat 
davomida 0.402 A kuchga ega bo`lgan elektr toki o`kazilganda, katodda har ikki 

---

metaldan hammasi bo`lib, 3.44 gr ajralib chiqdi. Eritmadagi tuzlarning molyar 
konsentrasiyasini aniqlang.
J: 0,1 M Cu(NO
3
)
2
 , 0,1 M AgNO
3
6.
 
110 ml suvda 15 gr natriy sulfat eritilib, uni elektroliz qilingandan so`ng, 15 %li 
eritma olindi. Harorat 27 
0
C va 96 kPa ga teng bo`lsa, elektroliz natijasida necha (litr) 
kislorod olingan?
J: 18 l
7.
 
0.7 molyar konsetrasiyali 400 ml sulfat kislota eritmasi berilgan. Kislota 
konsetrasiyasini 1 M ga etkazish uchun eritmadan 5.956 A tokni necha soat davomida 
o`tkazish kerak
? J: 60 soat
8.
 
Elektrodlari ketma-ket ulangan ikkita idishninig birida osh tuzi, ikkinchisida natriy 
yodid eritmalari bo`lib, ulardan bir xil miqdordagi elektr toki o`tkazilganda, ikkinchi 
idishda, 5.08 g yod hosil bo`ldi. Birinchi idishdagi elektroliz mahsulotining massasini 
(g) aniqlang.
J: 1,42 g
9.
 
Ko`mir elektrod ishtirokida CuSO
4
ning 800 g suvli eritmasi (ρ=1.2 g/ml) 
elektroliz qilinganda, anodda 2.24 l gaz ajralib chiqdi. Olingan yangi eritmaning (%) 
konsentrasiyasini aniqlang.
J: 2,5%
10.
 
Kumush nitratning 1 litr eritmasining elektrolizi jarayonida katodda 6.48 g 
kumush ajralib chiqdi. Eritmada hosil bo`lgan kislota va anodda hosil bo`lgan modda 
miqdorini aniqlang.
J: 3,48 g HNO
3
, 0,48 g O
2