|
§.Didaktikalıq material tayarlawdıń áhmiyeti
Sabaq hám instruktaj ushın derek materialı retinde isletetuǵın qurallarımızdı tómendegishe parıqlaymiz:
Oqıw materialları - olar ámeliyat oqıtıwshıları tárepinen sabaqtı kórgezbeli tárzde ótkeriw hám bilim beriw ushın qollanıladı
Didaktik materiallar - olar oqıwshılar tárepinen úyreniw ushın qollanıladı hám ámeliyat oqıtıwshı tárepinen tayarlanadı. Kóbinese oqıw materialları bir waqıttıń ózinde didaktik materiallar ham bolıp tabıladı. Olar da oqıtıw, da úyreniw ushın isletiledi.
Oqıw hám didaktik materiallardı tayarlaw degende, ámeliyat oqıtıwshı tárepinen olardıń tańlanıwı hám sabaq yamasa instruktaj maqsetine maslastırılıwı ańǵarıwıladi. Baspa etilgen qurallar joq bolsa, ol halda olardı ámeliyat oqıtıwshınıń ózi tayarlawına tuwrı keledi - sonday bolsada, ámeliyat oqıtıwshı „oqıw hám didaktik materiallardıń jaratıwshısi“ emesligin inabatqa alıwımız kerek, sebebi ol óziniń tálim beriw boyınsha kúndelik minnetin orınlawı kerek. Lekin oqıw hám didaktik materiallarsız ol, baribir, járdemge mútáj bolıp qaladı.
Ámeliyat oqıtıwshı tárepinen tayarlanatuǵın oqıw hám didaktik materiallar túrleri: Bul materiallardı rawajlandırıw ushın ámeliyat oqıtıwshı shegaralanǵan waqıt hám texnikalıq múmkinshiliklerdi inabatqa alǵan halda itibarın tómendegilerge qaratıwı kerek:
• Jumıs betleri, tarqatpalar (basılǵan tekstler nusqaları ), slaydlar, doska suwretleri ushın eskizlar
• Jazba tapsırmalar, jazba hám awızsha testler ushın soraw qaǵazları
• Bahalaw beti, qadaǵalaw qaǵazı
• jumıs jobaları, shólkemlestirilgen hújjetler
Oqıw materialınıń qásiyetleri: Didaktik materialdıń qásiyetleri maqsetlerge, studentlerdiń qásiyetlerine hám oqıw sharayatlarına, sonıń menen birge, infratuzilmalar hám texnologiyalarǵa kirisiw múmkinshiliklerine qaray parıq etiwi múmkin. Mısalı, matematika tarawı ushın oqıw materialın kórkem óner tariyxı sıyaqlı tayarlab bolmaydı. Birpara ayrıqshalıqlar qatarında didaktik material :
- Ol oqıtıwshı járdeminde yamasa járdemisiz paydalanıwǵa maslastırılıwı múmkin.
- Onı bólek yamasa gruppada isletiw múmkin.
- Bul kóp qırlı. Oqıw materialı hár qıylı sharayatlarda islep shıǵilıwı múmkin.
- Bul xoshametlewge qaratılǵan. Sizdiń dizayningiz bul máselege qızıǵıwshılıq hám qızıǵıwshılıqtı oyatıwı kerek.
- Bul maǵlıwmat dáregi.
- Jumıs ritmini ornatıń. Didaktik material oqıwshınıń kognitiv rawajlanıwı, qábiletleri, qızıǵıwshılıqları hám basqa táreplerindegi rawajlanıw yamasa rawajlanıw dárejesin belgilewi múmkin.
- studentke óz bilimlerin bahalaw, joybarlaw hám shólkemlestiriw strategiyasın islep shıǵıw múmkinshiligin beredi.
- óz bilimlerin kórip shıǵıw yamasa sáwlelendiriwdi usınıs etedi, sxemalardı ózgertiredi.
- Bul kerek bolǵanda ámeldegi bolıwı kerek.
Oqıw materialınıń wazıypaları: Materiallar jóneltirilgen gruppaǵa muwapıq tayarlanadı jáne onıń haqıyqattan da paydalı bolıwı zárúrli bolıp tabıladı. Oqıw materialınıń tiykarǵı funktsiyaları qatarına tómendegiler kiredi:
Esabat : Olar olardan paydalanatuǵın kisi ushın tiyisli materiallardıń konteynerlari. Maǵlıwmattı azmaz ańsatǵana túsiniw múmkinligi zárúrli bolıp tabıladı.
Olar maqsetti ámelge asıradılar. Oqıw materialın islep shıǵıw ushın baslanǵısh noqat - bul atqarılıwı kerek bolǵan sebep yamasa maqsetti anıqlaw.
Bul oqıtıw hám úyreniw ortasındaǵı qóllanba. Bul maqset hám qollap -quwatlaytuǵın, mazmunli dúzılıwǵa iye bolıp, oqıtıw hám oqıtıw marshrutida turaqlı jónelisti saqlawǵa múmkinshilik beretuǵın oǵada zárúr maǵlıwmatlardı tańlaydı.
Student hám oqıtıwshı ortasındaǵı baylanıstı asırıw. Oqıw materialı oqıwshılarǵa sabaq waqtında qatnasıw hám ideyalardı qáliplestiriw ushın qurallardı usınıwı múmkin.
Oqıw materialı dám, iyis, esitiw yamasa kóriw sıyaqlı sezimiy tájiriybelerdi qamtıp alıwı múmkin, usınıń menen jeke hám mazmunli úyreniwge erisiledi.
Didaktik materiallardı oqıw processinde qollanılıwı. Tálimdi tuwrı shólkemlestiriwdiń tiykarǵı komponentlerinen biri bul didaktik qurallar esaplanadı. Didaktik qurallar hám tarqatpa materiallar - bul pándi oqıtıwda zárúr bolǵan úskeneler, kompyuterli qurallar, modeller hám maketlar, kórgezbeler hám texnikalıq qurallar, ásbap - úskeneler hám ónimler bolıp tabıladı. Sonıń menen birge, oqıtıw processinde oqıtıwshı tárepinen qo'laniladigan tarqatpa materiallar bolıp tabıladı. Olar: kartochkalar, sorawlar, jollamalar, qızıqlı soraw hám tapsırmalar, ámeliy jumıstı shólkemlestiriw boyınsha texnologiyalıq kartalar hám basqalar bolıp tabıladı.
Didaktik qurallardıń túrleri:
- úyretiwshi didaktik qurallar - oqıwshılardıń bilim dárejesi hám qızıǵıwshılıqlarınan kelip shıǵıp jańa bilimlerdi ózlestiriwge jóneltiredi;
- test didaktik qurallar - iyelengen bilim, ilmiy tájriybe hám kónlikpelerdi tekseriw yamasa bahalaw maqsetlerinde qollanıladı ;
- shınıqtırıwshı - aldın ózlestirilgen oqıw materialın tákirarlaw hám bekkemlewge xızmet etedi;
- oqıtıwshı qatnasıwındaǵı virtual oqıw ortalıǵın qáliplestiriwshi didaktik qurallar.
Pánlerden jaratılatuǵın didaktik qurallarǵa qoyılatuǵın talaplar :
1. Didaktik qurallar - oqıw materialın usınıwdıń túsinikli, obrazlı hám háreketli komponentleriniń óz-ara baylanıslılıǵına tayanǵan halda qurılısı.
2. Didaktik qurallar oqıw materialın joqarı tártipli struktura kórinisinde támiyinlewi. Pánler ara logikalıq óz-ara baylanıslılıqtıń esapqa alınıwı.
3. Didaktik qurallarda tálim alıwshına oqıw materialın basqıshpa-basqısh ózlestirlıgin hár qıylı daǵı qadaǵalawlardı ámelge asırıw tiykarında anıqlaw múmkinshilikleriniń jaratılıwı.
Zamanagóy tsivilizatsiya jámiyetiniń rawajlanıw dáwiri haqılı túrde informaciyalastırıw basqıshı dep ataladı. Bul dáwirdiń ayriqsha ózgesheligi sonda, zamanagóy informaciya texnologiyaları tiykarında ámelge asırilatuǵın informaciyanı jıynaw, islep shıǵarıw, qayta islew, saqlaw, uzatıw hám isletiw jámiyetlik islep shıǵarıw salasındaǵı iskerliginiń ústin túrine aylanıp, onıń kólemin asıradı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
