4-2-мавзу. Таълим соҳаси менежерининг инсоншунослик бўйича маълумоти (4 соат) 2-маъруза машғулоти

Tadqiqotning predmeti:

• Mazkur tadqiqotdq, nemis va o‘zbek tillaridagi maqollarning lingvomadaniy va tematik jihatdan tadqiq etish asosiy maqsad qilib olindi.

Tadqiqotning vazifalari:

O‘RGANILGANLIK DARAJASI:

Nemis olimlaridan; DR. G. E. Graf, V. fon Gumboldt, Duden, G. Shrader, Vorgabng Fleysher, E. V. Rozenga, J. Reyxshleyn, Fr. Saylers, A. Shermer va boshqa bir qancha nemis tadqiqotchilar. Rus tilshunos olimlaridan E. S. Archakov, Yu. E. Proxorov, A. Alekseeva, Yu. S. Stepanov, D. Popova va boshqalari. O‘zbek tilshunoslaridan O‘. Yusupov, Sh. Rahmatullayev, T. Mirzayev, G‘. Salomov, O. Safarov, Z. Sodiqov va boshqalari..
Bu mavzuda nemis, rus va o‘zbek olimlari o‘z tadqiqotlarini olib borganlar va o‘zlarining qo‘llanmalari bilan sezilarli hissalarini qo‘shdilar..
1
2

Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

Tadqiqotda qo‘llanilgan medotlar tavsifi; Tadqiqotda chog ‘ishtirma tahlil , qiyosiy, statistik smemantik va lingvomadaniy tahlil metodlaridan foydalanildi.
1
2

I BOB. NEMIS VA O‘ZBEK TILLARIDA MAQOLLARNING LINGVOMADANIY XUSUSIYATLARINI O‘RGANISHDA NAZARIY ASOSLAR.

I BOB. NEMIS VA O‘ZBEK TILLARIDA MAQOLLARNING LINGVOMADANIY XUSUSIYATLARINI O‘RGANISHDA NAZARIY ASOSLAR.

• Lingvokulturologiyaning tadqiqot yo‘nalishlari keng tarmoqli bo‘lib, ularga quyidagilarni kiritish mumkin:
• 1. Sinxron lingvokulturologiya. Mazkur yo‘nalishda lingvokulturologiya muayyan xalq yoki millat tilidagi milliy va madaniy xususiyatlar bo‘yog‘ining statik holatinio‘rganadi;
• 2. Diaxron lingvokulturologiya. Bunda til birliklarida saqlanib qolgan qadimiy urf-odat, an’ana, hayot tarziga xos barcha xususiyatlar tadqiq etiladi. Ularning bugungi avlod vakillariga qanchalar tanish ekanligi kuzatiladi. Tilning statik va dinamik holati qiyoslanadi. Xalq og‘zaki ijodi namunalarining yaratilish asosi o‘rganiladi;
• 3. Qiyosiy lingvokulturologiya. Ushbu yo‘nalishda bir til oilasiga mansub bo‘lgan etnoslarga xos lisoniy-madaniy xususiyatlar tadqiq qilinadi. Chunonchi, turkiy tillar oilasiga mansub bo‘lgan o‘zbek, qozoq, turk va tatar tillarida mavjud lisoniy-madaniy xususiyatlarning integral va differensial jihatlari o‘rganiladi;
• 4. Chog’ishtirma lingvokulturologiya. Ya’ni, turli til oilalariga mansub bo‘lgan xalqlar tilining lingvokulturologik xususiyatlari kuzatiladi. Matnlarning mazmunan moslik darajasi aniqlanadi. Muqobillik variantlari belgilanadi.
• O‘zbek tilshunosligida Dj.Matyakubovning ‘‘Характеристка человека зоонинами в разносемненых языках: на материалы английского и узбекского языков” nomli nomzodlik dissertatsiyasi lingvokulturologiyaning mazkur yo‘nalishida amalga oshirilgan salmoqli ishlardan biri sifatida e’tirof etilishi mumkin.