4- мавзу: Аллоҳ Таолонинг гўзал исмлари ва олий сифатлари ҳақидаги илмнинг фазилати

Матн:
 
Аллоҳ ва Унинг азиз Китоби ҳамда Росулининг (с.а.в.) 
суннатларида ворид бўлган исм-сифатлари ҳақидаги илмдан кўра 
шарафлироқ ва афзалроқ илм йўқдир. Шу сабабли, бу илм билан 
машғул бўлиш ва уни тушунишга диққат-эътибор қилиш 
истакларнинг энг шарафлиси ва мақсадларнинг энг буюгидир. 
Шарх:
 
Бу илм билан машғул бўлиш Аллоҳни таниш бўлади. Аллоҳни 
таниш бу ўзимизнинг Яратувчимизни таниш. Мени ким яратди, 
нима учун яратди, энди мен нима қилишим керак ва оқибатим нима 
бўлади, мана шу нарсалар билан машғул бўлиш дегани.
Биз Аллоҳни таниймиз, илм билан машғул бўлаяпмиз. Ҳар 
ҳолатимиз ибодат бўлади, ажр бўлади, деяпмизу, аслида, бу 
ўзимизни, ўзлигимизни танишга интилиш бўлади. Чунки, ҳеч ким 
Аллоҳ Таолога бу илми билан манфаат етқиза олмайди ёки 
ўрганмаслиги билан зарар ҳам етқиза олмайди. Нима фойда бўлса 
ҳам ўзимизга, нима зарар бўлса ҳам ўзимизга бўлади. Бу илмни 
Аллоҳни таниш, ўзликни таниш деб айтcак ҳам бўлади.
Аллоҳ Таоло оятда айтганидек: 
“Аллоҳни унутган эдилар, 
ўзларини ҳам уннутириб қўйдик”,
дейди. Аллоҳни унутганлар, 
демак, ўзларининг фитратларидан ҳам чиқиб кетади. Аллоҳни 
унутиш дегани, бу Яратувчисини изламаслик, ўрганмаслик, бунинг 
оқибатида фитратдан, инсонийликдан чиқиб кетади.
Матн: 
Иккинчи:
Аллоҳни танишлик ва У ҳақидаги илм Унинг 
муҳаббатига, улуғлашга, эҳтиром қилишга, қўрқув ва умидга, 
амалларда Унгагина ихлос қилишга чақиради. Ҳар қачон бандада
бу маърифат кучайса, Аллоҳга юзланиши, шариатига таслим 

---

бўлиши, 
буйруқларини 
лозим 
тутиб, 
қайтариқларидан
узоқлашиши буюклашади. 
Шарх:
 
Барчамизнинг қилаётган ибодатимиз, амалимиз муҳаббат, 
таваккул ёки Аллоҳни улуғлаш, Аллоҳдан қўрқиш, Аллоҳдан умид 
қилиш, 
буларнинг 
ҳаммаси 
бизнинг 
Аллоҳни 
қанчалик 
танишлигимизга боғлиқ. Ҳар кимда ибодатлар, хоссатан, қалбий 
ибодатлар ҳар хил. Ҳамма қалб амалида бир хил эмас.
Масалан, ташқари томондан пешин, аср намозини бирга ўқисак, 
баданий ҳаракатлар бир хил бўлиши мумкин, лекин Аллоҳ Таоло 
қалбларимизга қарайди. Бир хил ўқиётган бу икки одамнинг 
намози Аллоҳнинг ҳузурида биттаси мақбул, биттаси мақбул 
бўлмаслиги мумкин, қалб эътибори билан. Қалбдаги амаллар 
қалбимизнинг қай даражада ихлос билан, яқийн билан 
бажараяпмиз, ёки риё билан, “эл кўрсин” билан қилинаяптими,
мана шу бизнинг Аллоҳ Таолони қанчалик танишлигимизга боғлиқ. 
Ҳар қачон бандада бу маърифат кучайса, Аллоҳга юзланиш, 
шариатига 
таслим 
бўлиши, 
буйруқларини 
лозим 
тутиб, 
қайтариқларидан узоқлашиши буюклашади, кучли бўлади.