Global yoritilganlik (global illumination)
Real hayotda yoritish turli yuzalardan cheksiz sondagi
yorug‘lik nurlarini bir necha bor akslantirish orqali shakllantiriladi.
Yuzadan akslantirish jarayonida yorug‘lik nuri qisman singib ketadi
(yutiladi), shuningdek, ushbu yuza rang turlariga ega bo‘ladi.
Yorug‘lik nuri atrof muhitga to‘liq singib ketmaguncha jarayon
davom etishdan to‘htamaydi.
Sahnadagi
turli
obyektlardan
akslanadigan
yorug‘likni
hisoblash jarayoni global yoritilganlik (Global Illumination) deb
nomlanadi.
Global yoritilganlikning afzalliklari quyidagilar hisoblanadi:
1.
Realistik tasvirlar yaratish.
2.
Minimal sondagi yorug‘lik manbalaridan foydalanish
(ko‘pincha, bitta manbaning o‘zi etarli).
3.
Sifatli soyalarni avtomatik hisoblash.
275
Global yoritilganlikning kamchiligiga murakkab sahna bilan
bog‘liq tasvirlarning vizuallashtirish vaqtining davomiyligi va
kompyuter resurslarini (bir necha minutdan bir qancha soatlargacha)
keltirish mumkin.
3D Studio Max dasturida global yoritilganlik quyidagi ikki
usul yordamida amalga oshiriladi:
1.
Light Tracer (Yorug‘lik yo‘nalishini belgilash).
2.
Radiosity (Yoritish joyini o‘zgartirish).
Global yoritilganlik usullarini faollashtirish buyruqlari bosh
menyudagi Rendering (Vizuallashtirish) – Advanced Lighting
(kuchaytirilgan yoritish) bandida joylashgan.
Keltirilgan usullardan biri tanlanganidan so‘ng Advanced
Lighting (kuchaytirilgan yoritish) bandidagi Render Scene (Sahnani
vizuallashtirish) oynasida sozlashlarni o‘zgartirish mumkin. Render
Scene oynasi uskunalar panelida (Toolbar) joylashgan Render Scene
Dialog tugmasini bosish orqali chaqiriladi (2-jadval 25-band).
5.97-rasm. Light Tracer (Yorug‘lik yo‘nalishini belgilash) usulidan
Daulight (Kunduzgi yorug‘lik) manbasi bilan birgalikda
foydalanish.
Izoh
: Har bir obyekt xususiyatlarini o‘zgartirish oynasida,
sahnadagi ushbu obyektga global yoritilganlik ta’sirini nazorat
qilish imkonini beruvchi Adv. Lighting bandi mavjud.
276
Light Tracer (Yorug‘lik yo‘nalishini belgilash) usuli (5.97-
rasm) odatda, tashqi fazo (eksterer)da sahnani vizuallashtirish uchun
ishlatiladi va yorug‘lik nurlarining yo‘li kamera obyektiviga
manbadan emas, balki obyektivdan manba tomonga kuzatib turilishi
bilan joylashadi. Uch o‘lchovli sahnani tekis proeksiyalash alohida
maydonlarga ajratiladi va ularning har biri uchun yoritilganlik
hisoblanadi.
Ushbu usulni vizuallashtirish sifatiga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy
parametr Rays/Sample (tayanch nuqtadagi nurlar soni) hisoblanadi,
Bounces (Akslanishlar soni), hisoblash maydonlari sonini
o‘zgartirish (Adaptive Undersamplign).
Radiosity (Yoritish joyini o‘zgartirish) usulining asosiy
prinsipi sahnadagi obyektlar uchburchakli yoqlardan tarkib topgan
to‘rlarga bo‘linishidan iborat (5.98-rasm). Bo‘lishdan so‘ng
yorug‘likning berilgan manbalarida sahnadagi barcha obyektlarning
yoritilganligini dastlabgi hisoblash ishlari amalga oshiriladi.
5.98-rasm. Radiosity (yoritish joyini o‘zgartirish) usulidan
foydalanish.
Yoritilganlik hisoblanganidan so‘ng qayta hisoblashlarsiz
(Light Tracer (Yorug‘lik yo‘nalishini belgilash) usuli uchun
hisoblash vizuallashtirish vaqtida har safar amalga oshadi)
sahnadagi har qanday rakursni (narsaning uzoqdagi qismlarini
kichraytirib tasvirlash) vizuallashtirish mumkin.
277
Ushbu usul yordamida aniq vizuallashtirish uchun obyektdagi
yoqlar sonini tartibga solish lozim (Subdive modifikatori
(uchburchakli yoqlardan tarkib topgan karkas yaratish)).
Radiosity usulini amalga oshirish uchun Radiosity Processing
Parameters (usulni hisoblash parametri) (Radiosity parametri ham
Light Tracer parametri tayinlangan joydan belgilanadi) bo‘lmasidan
Start tugmasini bosish kerak, shundan so‘ng dastur sahnani
hisoblashni boshlaydi, undan so‘ng Render tugmasi bosiladi. Initial
Quality (Boshlang‘ich sifat) parametri vizuallashtirish sifatini
o‘rnatadi.
Radiosity (Yorug‘likni ko‘chirish) usuli turli xil intererlarni
vizuallashtirish maqsadida foydalanish qulay.
Rendering (Vizuallashtirish) tushuvchi menyudagi Advanced
Lighting (Kuchaytirilgan yorug‘lik) qism menyusida global yoritish
usullaridan tashqari Exposure Control (Ekspozisiyalarni boshqarish)
buyrug‘ini faollashtirish mumkin.
Ekspozisiya fotos’yomka jarayonida ishlatiladi, tutib turish
(kamera obyektivi yopilish vaqtining davomiyligi) va diafragmalar
(yoriq diametri)ni boshqarish orqali tasvirlarning qurilishini
belgilaydi. 3D Studio Max dasturida ushbu parametr imitasiyasi
orqali
vizuallashtirilayotgan
tasvirning
yorqinligi
va
mos
kelmasligini oshirish yoki kamaytirish mumkin (5.99-rasm).
5.99-rasm. Exposure Control (Ekspozisiyalarni boshqarish)
parametridan foydalanish. Chapda: No Exposure Control
(Ekspozisiyalarsiz); O‘ngda: Linear Exposure Control (Chiziqli
ekspozisiya).
278
Ekspozisiyalar parametrlari Environment oynasida joylashgan
(bosh menyu, Rendering (Vizuallashtirish) bandi). Exposure Control
(Ekspozisiyalarni boshqarish) bo‘lmasida kerakli ekspozisiyalar
turini ko‘rsatish mumkin: No Exposure Control (Ekspozisiyalarsiz);
Automatic Exposure Control (Avtomatik ekspozisiya); Linear
Exposure Control (Chiziqli ekspozisiya); Logarithmic Exposure
Control (Logarifmik ekspozisiya); Pseudo Color Exposure Control
(soxta ranglarni boshqarish rejimidagi ekspozisiya). Tanlangan
turdagi ekspozisiyalar uchun quyida xossalarni o‘zgartirish bo‘lmasi
paydo bo‘ladi.
Process Background and Environment Maps (Orqa fon va
muhit
xaritasini
qayta
ishlash)
parametrining
kiritilishi
ekspozisiyaning foni va uni o‘rab turgan muhitni hisobga olish
imkonini beradi, Render Preview (Dastlabki ko‘rish) tugmasi esa
dastlabki natijasini ko‘rsatishga xizmat qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |