3D modellashtirish va raqamli animatsiya

Border 
(Chegara) 
5.8-jadvalning davomi 

---

226 
№ 
Buyruq nomi 
Tavsifi 
Edit Vertices (Uchlarni tahrirlash) bo‘lmasi 
1 
Remove (O‘chirish) 
Poligonlarni o‘zaro bir-biri bilan 
birlashtiruvchi uchlarni o‘chiradi.
2 
Connect (Bog‘lash) 
Ikkita tanlangan uchlar o‘rtasida 
yangi qirra yaratadi.
Edit Edges (Qirrani tahrirlash) bo‘lmasi 
3 
Split (Ajratish) 
Karkasni tanlangan qirra bo‘yiga 
ajratish. 
4 
Bridge (Ko‘prik) 
Tanlangan qirrani bog‘laydi. Buni 
yaratishning ikkita usuli mavjud:
1. Kerakli qirrani tanlash va Bridge 
tugmasini bosish; 2. Bridge tugma-
sini bosish va proeksiyalar oynasida 
navbatma-navbat qirrani tanlash. 
Parametrlar oynasida yaratilgan 
poligonlar uchun segmentlar (Seg-
ments), shuningdek, yaratilgan po-
ligonlar 
o‘rtasida 
silliqlashlar 
(Smooth) sonini ko‘rsatish mum-
kin.
Edit Borders (Chegaralarni tahrirlash) bo‘lmasi 
5 
Sar (Ustki qism) 
Tanlangan yonlarni yopadi.
Edit Polygons (Ko‘pburchaklarni tahrirlash) bo‘lmasi
 
6 
Outline (Kontur) 
Tanlangan poligonni masshtab-
laydi. 
7 
Inset (Ichiga o‘rnatish) 
Poligonni beshta qismga bo‘ladi. 
5.9-jadvalning davomi 

---

227 
8 
Hinge from Edge 
(Burchak atrofida burish) 
Poligonlarni chiqaradi, ularning joy-
lashgan o‘rniga bog‘liq holda bel-
gilangan burchak ostida ularni bu-
radi. Sozlashda burish burchagini va 
bo‘rttirib chiqarish segmentlari 
(Segments) 
sonini 
belgilash 
mumkin. 
9 
Extrude Along Spline 
(Splayn yo‘li bo‘yicha 
bo‘rttirib chiqarish) 
Ochiq 
splayn 
yo‘li bo‘yicha 
tanlangan poligonlarni chiqaradi. 
Sozlash oynasida kerakli splaynlar 
tanlab olinadi (Pick Spline), 
segmentlar 
(Segments) 
soni 
beriladi, shuningdek, chiqarilgan 
poligonni toraytirish (Taper) va 
burish (Twist) ko‘rsatiladi.
Edit Geometry (Geometriyani tahrirlash) bo‘lmasi 
10 
MeshSmooth (Karkasni 
silliqlash) 
Belgilangan quyi obyektni silliq-
lash imkonini beradi. Xususi-
yatlarni 
o‘zgartirish 
oynasida 
silliqlash (Smoothness) qiymati 0 
dan 1 gacha beriladi.
11 
Relax (Bo‘shashtirish) 
Tanlangan quyi obyektlarni uch-
larni mustahkamlash yo‘li bilan 
yumaloqlaydi. Xususiyatlarni o‘z-
gartirish oynasida silliqlash (Amo-
unt) qiymati va takrorlanishlar 
(Iterations) soni beriladi.
Obyektlarni tahrirlashning yaxshilangan uskunalaridan tashqari 
Editable Poly yana ikkita foydali bo‘lmani o‘z ichiga olgan: 
Subdivision Surface (Sirtning bo‘linishi) va Paint Deformation 
(Chizish orqali deformasiya).

---

228 
Subdivision Surface (Sirtning bo‘linishi) bo‘lmasi yaratilgan 
yuzani silliqlash uchun mo‘ljallangan bo‘lib, NURMS (Non – 
Uniform Rational MeshSmooth) – karkasni bir jinsli bo‘lmagan 
rasional silliqlash algoritmidan foydalanadi. Silliqlash natijasi 5.65-
rasmda keltirilgan.
Ushbu rejimni o‘rnatish uchun Use NURMS Subdivision 
yozuvi ro‘parasiga nazorat belgisini ko‘yish zarur. Display qism 
menyusida silliqlashni takrorlash (Iterations) soni, shuningdek, 
silliqlash qiymati (Smoothness) ko‘rsatiladi. 
Paint Deformation (Chizish orqali deformasiya) bo‘lmasida 
obyektga mo‘yqalam yordamida “chizish” orqali uning karkasini 
deformasiyalash imkonini beruvchi buyruqlar tarkib topgan (5.66-
rasm).
5.65-rasm. NURMS algoritmidan. 5.66-rasm. Paint Deformation 
foydalanib karkasni silliqlash. parametridan foydalanish. 
Mazkur bo‘lma quyidagi buyruqlarni o‘z ichiga olgan: 
Push/Pull (Mo‘yqalamni bosish/Sirt tarangligi) – obyektga “chizish” 
rejimini o‘rnatadi; Relax (Bo‘shashtirish) – uchlar o‘rtasida keskin 
o‘tishlarni silliqlaydi; Revert (Boshlang‘ich holatga qaytarish) – 
bo‘rttirib chiqarilgan uchlarni dastlabki holatga qaytaradi; Push/Pull 
Value (Deformasiyalar o‘lchovi); Brush Size (Mo‘yqalam 
o‘lchami); Brush Strength (Deformasiyalar kuchi). Brush Options 
(Mo‘yqalam opsiyalari) buyrug‘i o‘zining mo‘yqalamini yaratish 
mumkin bo‘lgan oynani ochadi.
Editable 
Patch 
(tahrirlanadigan 
parcha) 
obyektlarini 
modellashtirish 

---

229 
Editable Patch obyektlari o‘zida yopiq splaynlar bilan 
birlashtirilgan parchalar (Patch) to‘plamini ifodalaydi. Shu sababli, 
bunday obyektlar dastlab silliqlangan (“rezinali”) hisoblanadi, 
shuningdek, tezkor xotiradan kam joy egallaydi.
Face (yoq) quyi obyekt o‘rniga, Editable Patch turidagi 
obyektlar Patch (Parcha) quyi obyekt, shuningdek, obyekt uchlarida 
egri chiziqlarni belgilash imkonini beruvchi, chiziqli vektorni o‘zida 
ifodalaydigan noyob Handle (Tutgich) quyi obyektga ega bo‘ladi 
(Editable Patch obyektlarida uchlarning turi Bezier (Beze) 
hisoblanadi) (5.67-rasm).
Editable Patch obyektlarini ikki usulda yaratish mumkin: 1. 
To‘rtinchi menyudan foydalanib obyektni konvertasiyalash; 2. 
Create (Yaratish) sahifasida turli obyektlarni yaratish ro‘yxatidan, 
Quad Patch (to‘rtburchakli parchalardan tashkil topgan yuza) va Tri 
Patch (uchburchakli parchalardan tashkil topgan yuza) obyektlarini 
yaratish imkonini beruvchi Patch Grids (Bo‘lakli to‘r) bandini 
tanlash kerak.
5.67-rasm. Editable Patch obyekti. 
5.10-jadval. 
Editable Patch (Geometry (Geometriya) bo‘lmasi) obyektini 
modellashtirish uchun mo‘ljallangan asosiy buyruqlar