3”A”Buxgalteriya esabi ha’m audit topari studenti Yuldasheva Mehriniso “Finans” pa’ninen prezentatsiya tema: Ka’rxanalar finansi

“Finans” pa’ninen PREZENTATSIYA Tema:Ka’rxanalar finansi

Ka’rxanalar finansi-xo’jaliq subyektlerinin’ pul daramadlari ha’m jamg’armalarini sho’lkemlestiriw ha’m bolistiriw,olardan finansliq minnetlemelerdi orinlaw,ondirisdi ken’eytiriw,jimissshilar ushin socialliq xizmetlerdi a’melge asiriw ha’m materialliq qoshametlew qarejetlerini finanslastiriw maqsetlerinde pa’ydalaniw menen baylanisli bolg’an pul qatnasiqlari sistemasi

Ka’rxanalar finansi-ma’mlekette jaratilatug’in finansliq resurslardin’ ko’pshilik bolegini qaliplestiriwshi ekonomikanin’ a’hmiyetli buwini.Ekonomikada juz beretug’in finansliq qatnasiqlar quraminda ka’rxanalar finansi baslang’ish ,sheshiwshi orindi iyeleydi.

• Ka’rxanalar finansi-ma’mlekette jaratilatug’in finansliq resurslardin’ ko’pshilik bolegini qaliplestiriwshi ekonomikanin’ a’hmiyetli buwini.Ekonomikada juz beretug’in finansliq qatnasiqlar quraminda ka’rxanalar finansi baslang’ish ,sheshiwshi orindi iyeleydi.

Ekonomikaliq ha’m socialliq turmis tarawlarinda eki iri tarawdan ibarat:

• Materialliq islep shig’ariw
• Materialliq emes islep shig’ariw

Materialliq ondiris tarawinda materialliq qunliqlar jaratiladi,tovarlar ondiriledi,xizmetler ko’rsetiledi,jumislar orinlanadi. Materialliq emes ondiris har qiyli xizmetler(kommunal,socialliq,ma’mleket basqariwi,ma’mleket qawipsizlik,ishki isler xizmeti) ko’rsetiledi.

Materialliq ondiris tarawi finansinin’ qatar o’zine ta’n belgileri bar

• Materialliq ondiris har qiyli,ko’p tarawli finansliq tarawlar juz beredi,bug’an turli mu’lik formalarinin’ barlig’I,tarmaq belgileri siyaqli faktorlar ta’sir qiladi;
• Materialliq ondiris tarawi finansi ondiris fondlarinin’ qaliplesiwi,turaqli tolip bariwi,jan’alaniwi ha’m o’siwini ta’minleydi;
• Materialliq ondiris ka’rxanalari finansi ma’mleket finans sistemasinin’ tiykarini quraydi;
• Materialliq ondiris finans joqari aktivlikke,xo’jaliq juritiwdin’ barliq tareplerine ta’sir etiwinin’ ken’ imkaniyatlarina iye.

O’ndirislik emes tarawinda ju’z beretug’in finansliq qatnasiqlardin’ toparlaniwi:

• O’ndirislik emes tarawi sho’lkemleri menen ma’mleket byudjeti o’rtasindag’I pul qatnasiqlari;
• Tarmaq basqariw organlari ha’m olarg’a qarasli sho’lkemler o’rtasindag’I pul qatnasiqlari;
• O’ndirislik emes sho’lkemleri ihindegi maqsetli pul fondlarini duziw ha’m olardan pa’ydalaniw mnen baylnisli pul qatnasiqlari;
• Ondirislik emes tarawi menen basqa tarawlardag’I xo’jaliq subyektleri o’rtasindag’I pul qatnasiqlari;
• O’ndirislik emes tarawi subyektleri menen olar xizmetlerinin’ tutiniwshilari ha’m sponsorlari o’rtasindag’I pul qatnasiqlari

Barliq materialliq ondiris ka’rxanalari,sonin’ menen birge ,ondirislik emes tarawi sho’lkemlerinin’ bir bo’limi bazar ekonomikasi sharayatinda kommerciyaliq esabi tiykarinda jumis juritedi.

O’ndirislik emes sho’lkemlerinin’ bir bo’limi kommerciyaliq esabi tiykarinda jumis juritseler,bir bolimi kommerciyaliq emes tiykarda xizmet juritediler.Bu’l xizmettin’ tiykarg’I maqseti – payda aliw bolmaydi.

Ka’rxanalar finansini sho’lkemlestiriwge to’mendegi faktorlar ta’sir ko’rsetedi:

• Xo’jaliq juritiwdin’ sho’lkemlik huquqiy tiykarlari ;
• Tarmaq belgileri.

O’zbekstan Respublikasi nizamshilig’ina ko’re ma’mleketimizde xo’jaliq juritiwdin’ to’mendegi quramiliq formalari bar:

• Ma’mleketlik ka’rxanalar;
• Jeke ka’rxanalar;
• Akcionerlik ja’miyetleri;
• Juwapkershiligi sheklengen ha’m qo’simsha juwapkershilikli jamiyetler;
• Xo’jaliq shirketleri h.t.b.

Ma’mleketlik ka’rxanalar-mu’lki to’liq yamasa qisman ma’mleketge qarasli bolg’an g’arezsiz finansli xizmet juritiwshi ka’rxana ha’m sho’lkemler. Ma’mleket mu’lkine tiykarlang’an ka’rxana ha’m sho’lkemlerdin’ to’mendegi formalari bar: -- byudjet sho’lkemleri; --ulesinde ma’mleket qatnasi bolg’an aralas mu’likke tiykarlang’an ka’rxanalar; --toliq ma’mleketlik unitar ka’rxanalar.

Akcionerlik ja’miyeti-ko’rsetilgen nominal qung’a ten’ aksiyalardin’ belgili mug’darg’a bolingen ustin fondqa iye bolg’an hamde minnetlemeleri bo’yinsha

JSHJ-bu’l mug’dari hujjetlerinde belgilep berilgen,u’leslerge bolingen,ustav fondina iye bolg’an ha’m o’z ma’jburiyatlari tiykarinnan ma’l mu;lki shen’berinde juwapker bolg’an ja’miyetge aytiladi.Bunda ja’miyet qatnasiwshilari qosqan u’lesleri tiykarinda juwapker boladi.

Xo’jaliq shirketleri-bu’l shaxslar ixtiyariy birlespesi bolip,onda qatnasiwshilar mu’lkiy to’lemi menen emes,ba’lkim, o’z xizmetleri menen qatnasadi.