13-tema. Aylanba ha’m tiykarg’i kapital shen’berlik aylaniwinin’ finansliq aspekt(tarep)leri

Tema. TIYKАRĠI HÁM АYLАNIS KАPITАLLАRINIŃ SHЕŃBЕRLI АYLАNIWI

REJESI

• Tiykаrġı kаpitаllаrdıń shеńbеrli аylаnıwınıń mаzmunı
• Аylаnıs kаpitаlı mаzmunı hám dúzilisi
• Аylаnıs kаpitаllаrın nоrmаlаstırıw

Uliwmalastirilg’an ko’rinisde tiykarg’I capital miynet qurallarina(binalar,inshaatlar,mashinalar ha’m stanoklar,transport qurallari ha’m pa’ydali paydalaniw muddeti 12 aydan asatug’in basqa qurallar) jaylastirilg’an avanslastirilg’an capital quninin’ bir bolimi. XJSdin’ buxgalteriya balansinda tiykarg’I capital aylanbadan tisqaridag’I aktivler sipatinda sawlelentiriledi.Onin’ tiykarini tiykarg’I qurallar quraydi.

Kаpitаldıń tiykаrġı bаsqаrıw оbеkti sıpаtındаġı ózgеshеligi

• -

• -

• -

• -

• -

• -

• -

• KAPITAL

• Likvidlik

• Ekonomikalıq

• Toplanģan bahalaw

• Táwekelshilik

• Menshik obyekti

• Satıp alıw

• Waqtınsha artıqsha
• obyekt

• Dáramatlar deregi

• Ínvesticiya
• resursları

• Óndiris resursları

Tiykаrġı kаpitаldıń shеńbеrli аylаnısı prоcеssindеgi hárеkеti

• Tiykarģı qurallarģa
• investiciya summası

• Tiykarģı qurallardıń dáslepki bahası

• Toplanģan amortizaciya summası

• TIYKARĠI KAPITAL

• Aylanıstan tısqaqrı aktivler

• Materiallıq emes
• aktivler

• Aylanıstan tısqaqrı
• basqa aktivler

• Tiykarģı
• qurallar

• Tamamlanbaģan
• óndiris

• Materiallıq baylıqlarģa dáramatlı qoyılmalar

• Uzaq múddetli
• finanslıq qoyılmalar

• Aylanıs aktivleri

• Rezervler

• Basqa aylanıs
• aktivleri

• Debitorlıq
• qarızlar

• Qısqa múddetli
• finanslıq qoyılmalar

• Pul
• qarjıları

Tiykarg’I kapitaldin’ shen’berlik aylaniwi og’an tiyisli bolg’an qundin’ to’mendegi u’sh funksianal formalarinda ha’reket qiliwini bildiredi: -pulli; -unemli; -tovarli.

Tiykarg’I capital qunin’ bu’l formalarda a’mel qiliwi pa’yda aliwdi ha’m miynet qurallarinin’ qayta islep shig’ariliwini ta’minleydi. Kapitaldin’ shen’berlik aylaniwi dawaminda aylanba kapitaldan pariqli,tiykatg’I kapital ozinin’ tutiniw for,asini birden jog’altpaydi,yag’niy,uzaq waqitta eskiredi.Jan’adan jaratilip atirg’an o’nimge ol ozinin’ qunini a’ste-a’ste ,eskiriw da’rejesine qarap o’tkizedi ha’m toliq qayta tiklengenge shekem ko’plegen o’ndiris cikllari dawaminda oni tiklep baradi

Amortizatsiyalastirilatug’in mal-mu’lkler o’zlerinin’ paydali paydalaniw mu’ddetlerine baylanisli ta’rizde konkret amortizatsiya gruppalarina birlestiriledi. Birinshi gruppag’a paydali paydalaniw mu’ddeti 1 jildan 2 jilg’a shekem bolg’an mal-mu’lkler kiritilse, aqirg’i gruppag’a bolsa paydali paydalaniw mu’ddetleri 30 jildan artiq bolg’an mal-mu’lkler kiritiledi.

Ha’zirgi waqitta a’meliyatta amortizatsiya ajratbalarin esap-lawdin’ eki tiykarg’i metodinan paydalaniladi: -Siziqli; -Siziqli emes.