“3/3” (4/4 5/5…) metodi

 
10 
 
tadqiqotlari doirasidagi, tarixiy malumotlarni asoslagan holda, chet – tili o`qitish 
tarixini shartli uch bosqichga bo`lish tavsiya etiladi. I – bosqich – 1924 – yilgacha. 
II – bosqich – 1924 – 1960 ; III – bosqich 1961 – yildan boshlanadi. Tarixda ilk 
bor 1961 – 1965 yillarda 5 – 8 – sinflar uchun ingliz, nemis, fransuz tili darsliklari 
tayyorlandi va maktab hayotiga joriy etildi. Turkustonda o`sha davrning mashhur 
muallifi S.M. Gramenitskiy o`z maqolasida to`g`ri metodning ijodiy tomonlarini 
aytib, ona tilidan olingan bilimda tayanishdan butunlay voz kechishga qat`iyan 
qarshi chiqdi. Faqat zarurat bo`lganidagina qoidani tushuntirish lozimligi haqidagi 
go`yani ta`kidlaydi. Gramenitsniyning fikrlari pedagogika jamiyati tomonidan 
qo`llab-quvvatlanadi. Chet tillar o`qitish mahalliy aholi orasida o`rta maktabda 
emos, balki oily o`quv yurtlaridan boshlandi. 1918 – yilning yozida Turkiston xalq 
dorilfunini qoshida chet tillar instituti tashkil qilindi. 1930 – yilda O`rta Osiyo 
Radiomarkazida ingliz tili sirtqi kurslari ochildi. Yoshlar tashkiloti O`rta Osiyo 
byurosining tashviqot bo`limi Toshkent shaxridagi muassasalariga chet til 
o`rganishni istovchilar ro`yhatga olinishini e`lon qildi. Oliy o`quv yurtlarida chet 
tillar yanada jadal sur`atlar bilan o`qitila boshlandi. 1921-yilda O`rta Osiyo davlat 
dorilfunini tinglovchilari orasida o`zbeklar ham bor edi. O`zbek maktablari uchun 
chet tillardan original darsliklar (1961-64) nashr etildi. Ilmiy metodik taolqiqotlar 
olib borishga katta e`tibor berildi. Yetmishinchi yillarning boshida chet til o`qitish 
mazmunini belgilashda jiddiy o`zgarishlar sodir bo`ldi. Shu yillarda o`zbek 
maktablarida original dastur yaratildi. “Oliy o`quv yurtlarining o`zbek va 
qoraqalpoq guruhlarida chet tillarni mutahasislik sifatida o`qitish metodikasida 
nomzodlik dissertatsiyalari himoya qilindi.)
Oltmishinchi yillarning ikkinchi yarmiga kelib amaliy,ta`limiy va tarbiyaviy 
maqsad atamalari davr talabiga muvofiq sharhlab berildi. 80-yilda uchala nomga 
qo`shimcha rivojlantiruvchi maqsad atamasi paydo bo`ldi. 
Ushbu atamaning chuqur tahlili sermahsul metodistlardan professor Galina 
Vladimirovna Ragova tomonidan amalga oshirildi. Shunday qilib Nemis tili to;rt 
maqsadda o`rgatiladi. 

---