304-guruh talabasi xoliqulov mirjalolning tizim va singnallarni qayta ishlash fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL – XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

304-GURUH TALABASI XOLIQULOV MIRJALOLNING TIZIM VA SINGNALLARNI QAYTA ISHLASH FANIDAN

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Diskret ikkilik AM, CHM ,FM signallarni optimal qabul qilish.

Bajardi: Xoliqulov M

Tekshirdi: Kilichov. J

SAMARQAND – 2021

REJA:

1. 
   Kirish.
   
2. 
   Asosiy qism:
   

1) Diskret ikkilik AM, ChM, FM va NFM signallarni optimal kogerent qabul qilishda potensial xalaqitbardoshlik

2) Diskret signallarni optimal nokogerent qabul qilish.

3) NFM signallarni kogerent va nokogerent qabul qilish..

3. 
   Xulosa
   

Foydalanilgan adabiyotlar

KIRISH

. Diskret signallarni kogerent qabul qilishda potencial halaqit bardoshlik signalni hato qabul qilish ehtimolligi bilan o'lchanadi. Aloqa liniyasi orqali ikkita diskret signal uzatilsin:

𝑆₁⁽𝑡⁾ = 1 𝑆₂⁽𝑡⁾ = 0

Ushbu signallarni uzatilish ehtimolliklari teng bo'lsin:

𝑃₁

1

= 𝑃₂ = ₂

Bu diskret signallarga oq shovqin ko'rinishdagi additiv qalaqit ta'sir qilsin. Bu qalaqitning o'rta qiymati n(t) =0 ga teng. Demodulyator tomonidan qabul qilinayotgan signal tasodifiydir. Chunki oldindan qaysi bir signal uzatilishi va unga qanday ko'rinishdagi halaqit ta'sir qilishi noma'lumdir. Halaqit ta'sirda siganllarni hato qabul qilish mumkin.

𝑍⁽𝑡⁾ = 𝑆_𝑖⁽𝑡⁾ + 𝑛(𝑡)

Ushbu holda ikki turdagi hato paydo bo'ladi: uzatilgan S₁(t) signal S₂(t) deb va teskarisi uzatilgan S₂(t) signal S₁(t) deb qabul qilinadi. Ushbu hatolarni shartli ehtimolliklari quyidagicha aniqlanadi

U holda diskret ikkilik signallarni hato o'rtacha (to'liq) hato qabul qilish ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:

𝑃_𝑥 = 𝑃₂𝑃₁₂ + 𝑃₁𝑃₂₁

S₁(t) va S₂(t) signallarimiz teng ehtimolli bo'lganligi uchun diskret ikkilik signallarni hato o'rtacha (to'liq) hato qabul qilish ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:

1

𝑃_𝑥 = ₂ (𝑃₁₂ + 𝑃₂₁)

Diskret ikkilik signallarni potensial halaqitbardoshligi bu signallarni hato qabul qilish ehtimolligi bilan o'lchanadi. Hato qabul qilish ehtimolligi qo'yidagi formula bilan o'lchanadi:

𝑃<sub>𝑥

=</sub> 1

√^2𝜋

∞

∫ 𝑒^−𝜂2𝑑𝜂

𝛼

𝛼 = √ ^𝐸𝑒

2𝐺₀

G₀ – halaqit quvvatining spektr zichligi;

Е_e – signallarning ekvivalent energiyasi, yoki signallar orasidagi masofaning kvadrati.

^{𝐸𝑒 = 𝑑2 =} ∫^{𝑇(𝑆1(𝑡) − 𝑆2(𝑡))2𝑑𝑡}

(3)

^𝑆1𝑆2 0

(2) –formula orqali integralni to'qridan to'qri hisoblab bo'lmaydi. Bu integralni hisoblash uchun Kramp funkciyasidan foyidalanamiz:

2 𝛼

−𝜂²

^{Ф(𝛼) =} ∫ <sup>𝑒

⁄2</sup>𝑑𝜂

(4)

√^{2𝜋 0}

Ф⁽∞⁾ = 1 Ф⁽0⁾ = 0 (5)

To'rtinchi va beshinchi formulalarni hisobga olib ikkinchi formulani qo'yidagicha hisoblash mumkin:



^{𝑃𝑥 = 1 (1 − Ф(𝛼)) 𝛼 =} √ ^𝐸𝑒

2 2𝐺₀

Ekvivalent energiyani aniqlaymiz:

𝑇 𝑇 𝑇

𝐸_𝑒 = 𝑑² = ∫(𝑆₁⁽𝑡⁾ − 𝑆₂⁽𝑡⁾)²𝑑𝑡 = ∫ 𝑆²⁽𝑡⁾𝑑𝑡 + ∫ 𝑆²⁽𝑡⁾𝑑𝑡 −

𝑆₁𝑆₂ 1 2

0 0 0

𝑇 𝑇

− 2 ∫ 𝑆₁⁽𝑡⁾ 𝑆₂⁽𝑡⁾𝑑𝑡 = 𝐸₁ + 𝐸₂ − 2 ∫ 𝑆₁⁽𝑡⁾ 𝑆₂⁽𝑡⁾𝑑𝑡

0 0

Diskret ikkilik AM signallarni hato qabul qilish ehtimolligi aniqlaymiz

) NFM (FM) modulyator chiqishidagi signal; b) tayanch generatori tebranishining fazasi 1800 sakragan (2 va 3 elementlar orasida * - bilan belgilangan); v) va g) NFM dekordagi signallar; d) demodulyator chiqishidagi qabul qilingan informacion signal; e) demodulyator chiqishidagi hatosiz qabul qilingan informacion signal.

FM tayanch generatorining fazasi 1800 sakragandan keyin barcha keyingi informacion signallar hato qabul qilinadi (teskari ishlash effekti). NFMda esa faqatgina bitta informacion signal hato qabul qilinadi.

NFM va FM signallarni qabul qilishda bir martali hato paydo bo'lgan holdagi demodulyaciya qilishning vaqt diagrammalari ko'rsatilgan.

a) NFM (FM) modulyator chiqishidagi signal; b) demodulyator kirishidagi NFM (FM) hatosi bor signal (2 va 3 elementlar orasida * - bilan belgilangan); v) tayanch generatori tebranishi; g) qutb diskriminatori chiqishidagi signallar; d) demodulyator chiqishidagi qabul qilingan informacion signal; e) demodulyator chiqishidagi hatosiz qabul qilingan informacion signal.

Shunday qilib NFMda bir martali hatolar ikkitaga aylanadi. Bu esa hato qabul qilish ehtimolligini FM nikidan ikki marta ortiqdir.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   https://communalnews.com/uz/network-management-protocols-a-guide-to-understanding-them/
   
2. 
   Mark Stamp. Information security. Principles and Practice. Second edition. A John Wiley& Sons, Inc., publication. Printed in the United States of America. 2011y. 584p.