3 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Адабиётлар: 
1.Дукович Адем и друг. «Ветровая трубина для выработки электроэнергии» Украина 2008 , 
Бюлетенъ промышленное собственностъ.
 
2.Под.ред.В.Н.Луканина и дуг.»Автомобилний дороги беопасност», экологические 
проблемы». М.Логос,2002
3. Е.В.Вишневский и друг.»Экология и страхование». М.,Полиграф,2005. 
4.Л.А.Ахметов и друг.»Экологические аспекты» Автотранспорта.Т.Мехнат,1988.

---

125
5.Ш.С.Хошимова, С.Рузибоев “Устройства для исползования ветровой энергии при 
ускоренном движении автомобелей” тезисы Межд.конф. при ТАДИ, 2018г. 
 
ТРАНСПОРТ ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИМКОНИЯТЛАРИНИ АНИҚЛАШ 
Доц О.К Адилов., магистрантлар Л.Барноев, Р Джумабоев (ЖизПИ)
 
Ўзбекистонда транспортда ташиш хизмат(ТТХ)нинг юқори харажатлари мавжуд экан 
халқаро келишувлар соҳасидаги ислоҳотлар тизимининг вазифаларидан бири – юкларни ташиш 
самарадорлигини оширишдан иборатдир. Бундан ташқари, айрим харажатлар юкларни 
ташувчилар ёки инфратузилманинг ёмон ҳолати оқибатида юзага келган самарасизлик ва логистик 
тизимнинг бошқа камчиликлари туфайли пайдо бўлади. Иккинчи бир вазифа - ТТХ ва 
йўналишларга чиқадиган ягона юкларни ташиш сектори бўлиши мумкин.
Транспорт соҳасидаги ислоҳотларни чуқурлаштириш механизмини такомиллаштириш ва 
мустаҳкамлаш, Ўзбекистон автомобиль транспорти вазирлигига қўшимча мувофиқлаштирувчи 
ваколатлар бериш, транспорт тармоғига инвестициялар жалб этишнинг кўп йиллик миллий 
режаларини ишлаб чиқиш, йўл қурилиши ишларини инвестициялаш тизимида ислоҳотларни 
тезлаштириш (йўллардан фойдаланиш учун асосий тўлов ёқилғи акцизини ошириш; транспорт 
воситалари солиғини жаҳон даражасига кўтариш; турли хил йўл тоифа маблағлар йўналтириш 
тартибини яхшилаш ва ҳоказо); йўл маъмурияти фаолиятини ислоҳ қилиш ва бошқалар. Бу 
тадбирлар йўл тармоғи ҳолатини яхшилаш бўйича ишларнинг ҳозирги замон талабга берадиган 
даражага келтириш имконини беради.
Ушбу мақсадлар йўлида транс ва интерконтинентал транспорт йўлакларида фаолият юритиш 
шартларини бажариш, олинган маълумотларни транспорт режаси тизимига киритиш лозим. 
Юкларни ташишнинг Трансевропа тизимдан (ТЕН-ТИНА-ТИР ва ҳакозолар) фойдаланиш 
имкониятини ўрганиш лозим. Бу иш айрим мамлакатларнинг манфаатларини инобатга олиб, 
уларнинг Европа интеграция тизимидаги мавқеига мувофиқ ва Европа тармоғига улаб, тўла 
миқёсдаги ва узлуксиз тизимини яратган ҳолда амалга оширилади. Европа – Марказий Осиё – 
Яқин Шарқ – Узоқ Шарқ ва Жанубий Осиё бозорлари ўртасидаги алоқани таъминлашга урғу 
бериш ишлари тадқиқот этилиши лозим.
Шу ўринда, юк ва йўловчи ташиш жараёнларини статистик маълумотлар асосида таҳлил 
қилиш мақсадга мувофиқдир. Бунда асосан юк ва йўловчи ташиш суратлари ва аниқ миқдорлари 
асос қилиб олинган. Йўловчи айланмаси бўйича юқори ўсиш суръатлари 2019 йилда автомобиль 
транспортида бу кўрсаткич 102,7% ни, юк айланмаси 1,5 млрд. т-кмга ошиб, 16,2 млрд. т-кмни 
ташкил этди ёки 2018 йилга нисбатан 10,4 % га ташкил этди.