3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

3-chizma. Laffer egri chizig‘i. 
Shuningdek, mamlakatning turli mintaqalarida soliq yukining bir xil 
darajada bo‘lishi ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bu borada YUNESKO 
xalqaro 
tashkiloti 
tomonidan 
tavsiya 
etilgan 
taqqoslama 
usullardan 
foydalaniladi. 
Soliq yuki darajasini miqdoran aholi jon boshiga to‘g‘ri 
keluvchi soliqlar miqdorini to‘lovga layoqatlilik ko‘rsatkichiga nisbati yoki 
soliq to‘langandan keyingi daromad miqdorini to‘lovga layoqatlilik 
ko‘rsatkichiga nisbati sifatida ifodalash mumkin: 
P
N
K
x
yuki
soliq
/
∑
=
 
yoki 
PN
DN
K
yuki
soliq
/
=
, 
bu yerda: 
N
x 
– 
aholi jon boshiga to‘g‘ri keluvchi soliqlarning o‘rtacha 
miqdori; 
DN
– aholining soliqlar to‘langandan keyingi daromadi; 
PN 
– 
aholining to‘lovga layoqatliligi. 
Soliq yuki darajasini soliqlarning yalpi ichki mahsulotdagi salmog‘i 
bo‘yicha ham aniqlash mumkin: 
YaIM
N
K
yuki
soliq
∑
∑
=
/
, 
 
bu yerda: N – soliqlar miqdori;
YaIM – yalpi ichki mahsulot hajmi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

180 
Asosiy tayanch tushunchalar 
Moliya – pul mablag‘larining harakati, ya’ni ularning shakllanishi, 
taqsimlanishi va foydalanilishi bilan bog‘liq ravishda vujudga keladigan 
munosabatlar. 
Moliya tizimi – moliyaviy munosabatlar va turli darajada ularga xizmat qiluvchi 
moliyaviy muassasalardir. 
Davlat byudjeti – davlat xarajatlari va ularni moliyaviy ta’minlash 
manbalarining tartiblashtirilgan rejasi. 
Soliqlar – jamiyatda vujudga keltirilgan sof daromadning bir qismini 
byudjetga jalb qilish shakli. 
Soliq stavkasi – soliq summasining soliq olinadigan summaga nisbatining 
foizdagi ifodasi. 
Laffer egri chizig‘i – davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o‘rtasidagi 
bog‘liqlikning tasvirlanishi.