3-mavzu. Temir-uglerod qotishmalari. Po’lat, Cho’yan va ularning turlari

b) xavfdan himoyalanishning injener-texnik vositalaridan foydalanish;

v) xavfsiz texnologik jarayonlarni tadbik etish;

g) ishchilarni xavfsizlik texnikasi bo’yicha malakali o’qitish;

d) xavfsiz ish joyi va ish sharoitini tashkillashtirish.

Yuqorida takidlangan tadbirlar amalda kompleks holda qullanilgandagina ijobiy natijalarga to’liqrok erishiladi.

Xavfning turi va kelib chiqish sabablariga bog’liq holda xavfli omillardan himoyalanish usullari ikki xil - aktiv va passiv turlarga bo’linadi.

Aktiv himoya xavfli omillarni hosil bo’lishini eki uning tasir darajasini kamaytirishga yo’naltirilgan bo’ladi.

Passiv himoya xavfli omillarni insonga tasirini bartaraf etishga qaratilgan tadbirlar majmuidan iborat bo’lib, u ishni tashkil etish, shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish, xavfsizlikni taminlovchi texnik vositalardan foydalanish yullari orqali amalga oshiriladi.

Halq xo’jalik ob’ektlarida qo’llaniladigan hamma muhofaza vositalari asosida to’siq qurilmalari, tormozlash qurilmalari, blokirovka qurilmalari, saqlash qurilmalari va shuningdek, mashina va mexanizmlarni masofadan turib boshqarish vositalariga bo’lish mumkin.

To’siq qurilmalari o’zining oddiyligi va ishonchliligi bilan mashina, mexanizmlarda, uskunalarda xavfli zonalarni izolyasiya qilishda juda keng qo’llaniladi. To’siq qurilmalari inson bilan xavfli omillar orasida devor bo’lib, insonni qanday harakat qilishidan qat’iy nazar uni xavfdan ishonchli himoya qiladi.

Ishlab chiqarishdagi xavfli omillardan saqlash qurilmalari 4 guruhga bo’linadi:

1. Mexanik zo’riqishlardan saqlovchi.

2. Mashinalar qismlarining belgilangan chegarada harakatlanishini ta’minlovchi.

3. Bosim va haroratni ro’xsat etilgan me’yorlardan oshmaslgini ta’minlovchi.

4. Elektr toki kuchini ro’xsat etilgan me’yordan oshmasligini ta’minlovchi.

Nazorat uchun savollar:

1. Texnika xavfsizligi asoslari deganda nimani tushunasiz?

2. Xavfsizlikni ta’minlash vositalariga nimalar kiradi?

3. Blokirovka qurilmasi nima uchun va qaerda ishlatiladi?

4. Tormoz qurilmasi vazifasi nimadan iborat?

5. Saqlagich klapanlar ishilash prinsipi nimaga asoslangan?

6. Xavfsizlikni ta’minlovchi belgilar turlari necha xil bo’ladi?

7. Xavli doira deb nimaga aytiladi?

8. Bosim ostida ishlaydigan uskunalardan foydalanishda xavfsizlik talablariga nimalar kiradi?