3-mavzu. Temir-uglerod qotishmalari. Po’lat, Cho’yan va ularning turlari

Ishlab chiqarishda jarohatlanishlarni oldini olish - bu murakkab kompleks muammo hisoblanib, birinchi navbatda mashina va mexanizmlarni loyihalash bosqichida xavfsizlik talablariga katta etibor berishni talab etadi.

Mamlakatimizda mustaqillikning dastlabki yillaridanoq fuqarolarni jumladan ishchi va xizmatchilarni bu masalalarga, hamda ijtimoiy holatini yaxshilash, ularning turmush darajasini yuksaltirishga, mehnat sharoitlarini texnika xavfsizligi va sanitariya talablari darajasidagi asosini yaratishga katta e’tibor qaratib kelinmoqda.

Mehnat xavfsizligi - bu shunday mehnat sharoitiki, bunday ishlab chiqarishda ishchilarga zararli va xavfli omillarning ta’sirini butunlay oldi olingan bo’ladi. Ishlab chiqarish sharoitida odamlar ishlab chiqarishning fizik va kimyoviy omillaridan jarohatlanadi.

Texnika xavfsizligi - ishlovchilarga ishlab chiqarishda texnika xavfsizligini, uning oldini oladigan tashkiliy chora-tadbirlar va texnika vositalari tizimi.

Davlat standartlaridan tashqari texnika xavfsizligi bo’yicha bir necha me’yoriy hujjatlar mavjud. Hususan:

1. “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni va xodimlar salomatligining boshqa xil zararlanishini tekshirish va hisobga olish to’g’risidagi Nizomni tasdiqlash haqida” O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 286-sonli qarori (06.06.1997 yil).

2. “Mehnat sharoitlari bo’yicha ish joylarini baholash ishlarini o’tkazish tartibi haqida” O’zbekiston Respublikasi Mehnat Vazirligining 2/18- sonli qarori (25.02.1993 yil).

Shuningdek, barcha iqtisodiyot tarmoqlari va ob’ektlarida faoliyat yo’nalishidan kelib chiqqan holda mehnat muhofazasi bo’yicha nizom va yo’riqnomalar ishlab chiqiladi va tegishli buyruqlar bilan tasdiqlanadi.

Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi korxonalarda xavfsiz ishlash, texnika xavfsizligi bo’yicha me’yoriy qoidalarga, sanoat sanitariyasi va mehnat gigienasiga hamda mehnat qonunchiligiga rioya qilish masalalarini nazorat qiladi. Har bir tarmoq o’z texnik inspektoriga ega.