3-Мавзу: Пул айланмаси ва унинг таркиби

3-Мавзу: Пул айланмаси ва унинг таркиби

РЕЖА:

3.1. “Пул айланмаси” тушунчасининг мазмуни ва пул айланмасининг таркибий тузилиши.

3.2. Нақд пул айланмаси ва уни ташкил қилиш принциплари.

3.3. Нақдсиз пул айланмаси ва уни ташкил қилиш принциплари.

3.4. Нақд пулсиз ҳисоб-китоб шакллари.

3.5. Тўлов тизими ва унинг ривожланиш босқичлари.

3.6. Пластик карточкалар орқали амалга ошириладиган ҳисоб-китоблар.

1

3.1. “Пул айланмаси” тушунчасининг мазмуни ва пул айланмасининг таркибий тузилиши.

• Пул айланмаси - бу пулнинг нақд ва нақдсиз шакилдаги узлуксиз ҳаракатлари йиғиндисидир. Пулнинг доиравий айланиши – бу пулнинг бир қўлдан иккинчи қўлга ўтишидир. Пулнинг доиравий айланишининг такрорланиши пулнинг айланиши дейилади.

2

И. Шакернинг таъриф беришича пул айланмаси бу пулларнинг нақд ва нақд бўлмаган шакллардаги доиравий айланиш жараёни бўлиб, бунда пуллар муомала воситаси ва тўлов воситаси функциясини бажаради. Пулнинг бир қўлдан иккинчи қўлга ўтишини Шакер доиравий айланиш деб атади. Пулларнинг бир субектдан иккинчи субектга отиши, пулнинг доиравий айланиши такрорланиши пулнинг айланиши дейилади.

И. Шакернинг таъриф беришича пул айланмаси бу пулларнинг нақд ва нақд бўлмаган шакллардаги доиравий айланиш жараёни бўлиб, бунда пуллар муомала воситаси ва тўлов воситаси функциясини бажаради. Пулнинг бир қўлдан иккинчи қўлга ўтишини Шакер доиравий айланиш деб атади. Пулларнинг бир субектдан иккинчи субектга отиши, пулнинг доиравий айланиши такрорланиши пулнинг айланиши дейилади.

3

Нақд пул айланмаси – бу қоғоз пуллар ва танга пуллар воситасида амалга оширилиб, нақд пуллар ҳаракати жараёнида намоён бўлади. Нақд пул айланмаси асосан жисмоний шахслар ва юридик шахслар ўртасида вужудга келадиган айирбошлаш муносабатларини амалга оширишга хизмат қилади.

Нақд пул айланмаси – бу қоғоз пуллар ва танга пуллар воситасида амалга оширилиб, нақд пуллар ҳаракати жараёнида намоён бўлади. Нақд пул айланмаси асосан жисмоний шахслар ва юридик шахслар ўртасида вужудга келадиган айирбошлаш муносабатларини амалга оширишга хизмат қилади.