3-mavzu. Obligatsiyalar bozori. Aksiyalar bozori. Reja

Indekslar
Fond bozori indeksi – bu fond bozorining sifat holatini tavsiflaydigan va o‘zi muhim axborotga ega bo‘lmagan ma’lum bir sondir. Bu raqamning qiymati emas, balki uni ilgari qabul qilingan qiymatlar bilan taqqoslash natijalari muhim ahamiyat kasb etadi. Indekslar bozordagi o‘z tavsiflashi sababli ularni hisob-kitob qilish usullari o‘rtacha ko‘rsatkich formulalari bilan tavsiflanadi (u yoki bu darajada aniq taxminlar bilan).
Fond indekslarini hisob-kitob qilish –chamalab ko‘rilmagan (baho berilmagan) o‘rtacha arifmetik indeks (masalan, DOW JONES) narxlar yig‘indisidan oddiy o‘rtacha ko‘rsatkich sifatida hisoblab chiqiladi; –chamalab ko‘rilgan (baho berilgan) o‘rtacha arifmetik indeks bozor kapitallashuvi bo‘yicha baho berilgan narxlar yig‘indisidan oddiy o‘rtacha ko‘rsatkich sifatida hisoblab chiqiladi.
Misol Masalan, agar quyidagi ma’lumotlar keltirilgan bo‘lsa:

bu holatda indeks quyidagiga teng bo‘ladi: (40 x 10 + 25 x 90/50 x 10 + 10 x 90) x 100% = 189%.

Indekslar turlari
Kapitallashtirish indekslari (chamalab ko‘rilgan) – ularning qimmatli qog‘ozlari indeksni hisob-kitob qilish uchun foydalaniladigan korxonalar kapitallashuvini o‘lchaydi.
Narx indekslari (chamalab ko‘rilmagan) – indeks bazaviy ro‘yxatiga kiradigan kompaniyalar aksiyalarining o‘rtacha arifmetik qiymatlari sifatida hisoblab chiqiladi.
Ushbu indekslar turiga quyidagilar kiradi: eng mashhur Dou Djons sanoat indeksi (DJIA), Dou Djons boshqa indekslari, Tokio fond birjasining Nikkei-225 indeksi.
Dunyodagi eng mashhur fond indekslari
AQSh
Dou-Djons indeksi (Dow Jones Industrial Average) 1897 yil paydo bo‘lgan, hozirgi ko‘rinishda 1928 yildan beri hisoblab chiqiladi. Nomida «sanoat» so‘zi bor ekanligiga qaramay, uning tarkibiga hozirda xizmatlar sohasi kompaniyalari va banklar ham kiradi. 30 ta eng yirik korporatsiya aksiyalari narxining o‘rtacha arifmetik ko‘rsatkichi sifatida hisoblab chiqiladi. Bu Wall Street Journal gazetasi muharriri va Dow Jones & Company kompaniyasi asoschisi Charlz Dou (Charles Dow) tomonidan yaratilgan bir nechta birja indekslaridan biridir.