3-mavzu. Obligatsiyalar bozori. Aksiyalar bozori. Reja

7. Soliqqa tortish.
Dividendlarga nisbatan foyda solig‘i (yuridik shaxslar uchun) va jismoniy shaxslarning daromad solig‘i (jismoniy shaxslar uchun) solinadi. Dividendlar manbada soliqqa tortiladi, ya’ni aksiyadorlik jamiyatining o‘zi bu soliqlarni budjetga to‘laydigan soliq agenti hisoblanadi. Investorga dividendlar soliqlardan tozalangan holda o‘tkaziladi.
Aksiyalarning qiymat bahosi Aksiya quyidagi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadigan aktivni ifodalaydi: –jismoniy aktiv hisoblanmaydi; –oldindan belgilangan daromadga ega emas; –yakuniy qaytarish muddati yo‘q; –aksiyaning asosida yotadigan aktivning daromad keltirish qobiliyati isbotlanmagan.
Bu ko‘rsatkichlarning barchasi shuni ko‘rsatadiki, ushbu aktivga qo‘yilmalar riskli hisoblanadi va investor yuqori daromad talab qiladi. Biroq risk darajasi va daromadning ehtimoliy hajmini qanday aniqlash mumkin?
Kelajakdagi qiymat va aktiv daromadliligi oldindan ma’lum bo‘lgan aktivlar, masalan, obligatsiyalar bo‘yicha bu aktiv diskontlash jarayonini o‘tkazgan holda bugungi kunda qancha turishini tushunish ancha oson. Oddiy aksiyalarga nisbatan qo‘llaganda bu ishni bajarish ancha qiyin, chunki na u bo‘yicha kelajakdagi narxni, na dividendlarni hech kim kafolatlay olmaydi. Bundan tashqari, aksiyalar qandaydir jismoniy aktivlarni – ishlayotgan va turli vaqtda turli mutaxassislar tomonidan turlicha baholanishi mumkin bo‘lgan biznesni ifodalaydi. Shu sababli aksiya qiymatini aniqlash har xil aktiv turlarini baholashda eng murakkab masalalardan biri hisoblanadi.
Sanab o‘tilgan barcha tavsifnomalar ehtimoliy hisoblanishi sababli (masalan, dividend to‘lanishi ham, to‘lanmasligi ham mumkin, bunda kompaniya foydaga ega bo‘lishi ham, ziyon ko‘rishi ham mumkin), aksiya qiymatini bir ma’noli aniqlab bo‘lmaydi, uni hisob-kitob qilishga yondashuvlar bo‘lishi mumkin, xolos. Lekin, shunga qaramay, bu yondashuvlar juda muhim sanaladi, chunki aktiv sifatida aksiyaning qiymat tavsifnomasini ma’lum darajada aniqlik bilan berishga imkon yaratadi.
Aksiyalar qiymati turlari