3-Mavzu: Marketing tamoyillari, funksiyalari va faoliyat sohalari. Reja

Konversion marketing - salbiy talabni bosib о‘tishga yordam beradi, ya’ni yо‘q joyda talabni vujudga keltiradi, bunga ishontirish va tovar tо‘g‘risidagi yolg‘on ma’lumotlarni inkor etish orqali erishiladi. Masalan, urushdan keyingi yillarda sotuvda, sanoatda ishlab chiqilgan mayonez paydo bо‘ldi. Xaridorlar buni tezda qabul qilmadilar. Faqatgina reklama vositasi bilangina mahsulotga talab vujudga keltirildi va taklif muvozanatlashtirildi .
Rag‘batlantiruvchi marketing - talabni uyg‘otadi, tovarlar xaridorni qiziqtirmasa va bugungi kunda о‘z qiymatini yо‘qotgan bо‘lsa, tovarlar notо‘g‘ri joylashtirilgan bо‘lsa va boshqa bir necha hollarda talab mavjud bо‘lmasligi mumkin. Bunday sharoitda rag‘batlantiruvchi marketingning maqsadi iste’molchi bilan tovar о‘rtasida foydali о‘zaro aloqa о‘rnatishdan, imkoniyatlarni yaratishdan va shunday qilib, talabni yaratishdan iboratdir.
Potensial talab mavjud, uni real talabga aylantirish kerak. Bu sharoitda Rivojlanuvchi marketing turidan foydalaniladi. Potensial talabni real talabga aylantirish uchun birinchi navbatda yangi tovarlar yaratish ustida ishlash kerak, ya’ni talabni yangi sifat darajasida qondirishga erishish kerak. Rivojlanuvchi marketing - yashirin talabni qamrab oluvchi va uni real talabga aylantiruvchidir.
Talabning pasayishi turli davrlarda har qanday tovar duch keladigan hodisa. Bu holatda Remarketingdan foydalaniladi. Remarketingning maqsadi talabni tiklash zarurligini bildiradi, ya’ni tushib borayotgan talabni jonlantirishdir.
Talab о‘zgarib turadi, uni bir maromga keltirish kerak. Bu holatda Sinxromarketing turidan foydalaniladi. Sinxromarketing - tebranib turuvchi talabni nisbatan barqarorlashtirishga va uni tartibga solishga yordam beradi. Bunday talab mavsumiy va boshqa tebranishlar bilan xarakterlanadi. Buning natijasida tovar taklifi talabga tо‘g‘ri kelmaydi. Shuning uchun sinxromarketingning strategiyasi talab va taklif meyorini tyokislashdan iborat.
Talab firmaning imkoniyatlariga aniq javob beradi, talabning bir tyokisda bо‘lishiga erishish kerak. Bu sharoitda Qо‘llab-quvvatlovchi marketing turidan foydalaniladi. Qо‘llab-quvvatlovchi marketing - tovarlar va xizmatlar assortimentini tо‘ldirish, yangilash va narxlarni pasaytirish orqali mavjud bо‘lgan talab va ehtiyoj darajasini saqlab qolishga imkon beradi.
Talab haddan tashqari yuqori, talabni pasaytirishga erishish lozim. Bu holatda Demarketing turidan foydalaniladi. Demarketing maqsadi narxni kо‘tarish, servisni qisqartirish yо‘li bilan talabni vaqtinchalik yoki surunkasiga pasaytirishdan iborat.
Nosog‘lom talab sog‘liq uchun zararli bо‘lgan tovarlarga nisbatan paydo bо‘ladi. Bunda Qarama-qarshi harakatlanuvchi marketing noratsional ehtiyojlarni qondiruvchi talab va xizmatlarga bо‘lgan talabni kamaytirish yoki butunlay yо‘q qilishga xizmat qiladi. Bunga antireklama vositasida erishiladi.


Nazorat savollari:

. Marketing asosiy tamoyillari nimadan iborat?

2. Marketingni asosiy vazifalari qanday?
3. Marketingni funksiyalarini tushuntirib bering.
4. Talabning holatiga kо‘ra va bozorni rivojlanishiga kо‘ra marketingni qanday turlarini bilasiz?
5. Sinxromarketing mazmunini tushuntirib bering.
6. Rag‘batlantiruvchi va rivojlanuvchi marketingni farqini tushuntirib bering.
7. Bozorni о‘rganish va bozorga ta’sir etish deganda nimani tushunasiz.
8. Konversion marketing va demarketing о‘rtasidagi farqlarni tushuntirib bering.