3-мавзу. ИҚтисодий ислоҳотлар ва реал секторни давлат томонидан тартибга солиш механизмининг шаклланиши

6-МАВЗУ. ИҚТИСОДИЁТДА МОНОПОЛИЯГА ҚАРШИ СИЁСАТ ВА РАҚОБАТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Мавзунинг қисқача мазмуни:

Мазкур мавзуда рақобатнинг иқтисодий мазмуни, шакллари, шарт-шароитлари, монополияларни вужудга келиш сабаблари, давлатнинг рақобатнинг қўллаб-қувватлаш ва монолияга қарши сиёсатининг моҳияти ва аҳамияти очиб берилган.

Режа:

• Реал сектор иқтисодиёти рақобатбардошлигининг моҳияти.
• Иқтисодиёти рақобатбардошлигини ифодаловчи кўрсаткичлар.
• Ривожланган мамлакатларда антимонопол сиёсатнинг амалга оширилиши.
• Ўзбекистонда давлатнинг рақобат сиёсати.

Реал сектор иқтисодиёти рақобатбардошлигининг моҳияти

Реал сектор иқтисодиёти рақобатбардошлигининг моҳияти

Жаҳон иқтисодий ҳамжамияти ривожланишининг ҳозирги босқичи жаҳон хўжалиги алоқаларининг глобаллашуви ва байналминаллашуви билан тавсифланади, бундай шароитда халқаро рақобат ва миллий иқтисодиётларнинг рақобатбардошлик муаммолари долзарб аҳамият касб этади.

Жаҳон иқтисодий ҳамжамияти ривожланишининг ҳозирги босқичи жаҳон хўжалиги алоқаларининг глобаллашуви ва байналминаллашуви билан тавсифланади, бундай шароитда халқаро рақобат ва миллий иқтисодиётларнинг рақобатбардошлик муаммолари долзарб аҳамият касб этади.

Иқтисодиётнинг рақобатбардошлиги намоён бўлишнинг кўп даражали шаклларига эга:

Иқтисодиётнинг рақобатбардошлиги намоён бўлишнинг кўп даражали шаклларига эга:

• товарнинг рақобатбардошлиги;
• ходимнинг рақобатбардошлиги;
• товар ишлаб чиқарувчисининг рақобатбардошлиги;
• тармоқнинг рақобатбардошлиги;
• мамлакатнинг рақобатбардошлиги (ёки миллий иқтисодиётнинг рақобатбардошлиги).

Рақобатбардошликни барпо этиш ва ривожлантиришнинг М.Портер концепциясига асосланган замонавий модели мамлакатнинг умумий хусусиятга ега бўлган ва унда ишлаб чиқарувчилар рақобатлашадиган рақобат муҳитини шакллантирувчи тўртта хусусиятидан иборат. Ушбу муҳит рақобат устунликларини шакллантиришга кўмаклашиши ҳам ёки унга тўсқинлик қилиши ҳам мумкин.