3-мавзу. Бошқарув қарорлари Режа

4. Қарорларнинг ижросини уюштириш ва уларнинг
бажарилишини назорат қилиш


Қарорларни бажариш - бу оқибат натижасида юқори бугинда қабул қилинган режалари, шунингдек, шу режалар асосида қуйи бугинлар (цех, участка, бригада, смена, ҳар бир ҳодим) учун тузилган режа ёки топшириклдарни бажариш ёки фармойиш тарзида расмийлаштирилади, сўнгра у маъмурий ҳужжат тусини олади. Унда аниқ ижрочилар бажариш муддатлари, назорат қилиш усуллари ва ҳакозалар кўрсатилган бўлади.
Қарорларнинг бажарилишига раҳбарлик қилиш - бу фирма, корхона, цех, участка, бригаданинг бошқариш аппарати томонидан ишлаб чиқариш ёки ҳизмат кўрсатиш жараёнига раҳбарлик қилиш бўйича аниқ масалаларни ҳал этиш демакдир.
Бунда хар бир бўлинма ўзининг функционал вазифасини бажариш билан банд бўлади. Бинобарин, бошқаришнинг ягона тизими амал қилади. Шу тариқа барча бошқарув бўлинмалари бир-бирига ўзаро таъсир кўрсатиб бош режаларнинг бажарилишини таъминлайди.
Раҳбарнинг асосий вазифаси бошқарув тизимини мақсадга мувофиқ уюштиришдан ва ўзи учун ишлаб чиқаришнинг туб масалалари билан шуғулланиш имкониятини яратишдан иборатдир.
Қарорларни бажаришга рахбарлик қилиш жараёнида рахбарнинг вазифаси ходимларнингшахсий манфаатларини умум манфаатлар билан мувофиклаштиришга эришишдан иборатдир. Жамоага муваффақиятли раҳбарлик қилиш фармойиш бериш ва назорат қилиш усуллари, шакллари ва техникасини билишгина эмас, балки топширикларни бажаришга ҳодимларни сафарбар эта олиш қобилиятини ҳам талаб қилади.
Мавжуд ютуқларни раҳбар фақат ўзининг хизматлари этиб кўрсатилмаслиги лозим. Қарор ижро этилмай қолганда айбдорни жазолашдан олдин унинг сабабларини диққат билан ўрганиш зарур.
Кўпгина раҳбарлар яхши қарорлар қабул қилишни билмасликлари туфайли эмас, балки уларни амалга оширишни ташкил қила билмасликлари сабабли ўз лавозимларга мое келмай қоладилар. Баъзида бир масала юзасидан икки-уч марталаб қарор қабул қилинади.
Қарорларнинг бажарилмай қолиш сабаблари ҳам шундадир.
Қарорни муваффақиятли амалга ошириши учун кўргазмали схема -графикни тузиш лозим. Унда ижрочилар, бажариш муддатлари, тақсимланган иш хажми, объектларга бўлиш, сарфланадиган ўртача вақт, моддий ва молиявий ресурсларга бўлган эхтиёж қайд қилинади.
Ташкилий режа ижрочиларга етказилади, тушунтирилади, зарур бўлган тақдирда йўл-йўриқ услубий кўрсатмалар берилади.
Қарорларни бажарилишига раҳбарлик қилишда раҳбар муайян меъёрий хужжатга таянади. Корхона, фирма туғрисида қонун ёки Низом ана шундай меъёрий хужжатлардан хисобланади. Бу хужжатда мазкур корхона (бўлинма)нинг асосий вазифалари, хуқуқ ва мажбуриятларидан ташқари унинг штат жадвали ва маъмурий раҳбар (бошлиқ, мудир) кўрсатилган бўлади. Низомда кўпинча ушбу бўлинманинг бошқа хизматлар билан функционал алокалари тартибга солинади.
Бундай Низомнинг таҳминий тартиби қуйидагича бўлиши мумкин: