3. маъруза матни 1-боб. Давлат ва ҳуқуқ назариясининг предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари

Бугунги кунда амалда бўлган юридик фанларни қуйидагича таснифлаш мумкин:
тарихий – назарий юридик фанлар (давлат ва ҳуқуқ назарияси, давлат ва ҳуқуқ тарихи, сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар тарихи, ҳуқуқ фалсафаси, ҳуқуқ социологияси, юридик конфликтология ва бошқалар)
ҳуқуқ тизимининг алоҳида соҳаларини (тармоқларини) ўрганувчи юридик фанлар (конституциявий ҳуқуқ, маъмурий ҳуқуқ, молиявий ҳуқуқ, фуқаролик ҳуқуқи, оила ҳуқуқи, фуқаролик процесси, хўжалик ҳуқуқи, хўжалик жараёни, меҳнат ҳуқуқи, ижтимоий таъминот ҳуқуқи, қишлоқ хўжалик ҳуқуқи, ер, сув, ўрмон ва кон ҳуқуқи, жиноят ҳуқуқи, жиноят ижроия ҳуқуқи, жиноят процесси ва бошқалар)
амалий юридик фанлар (криминалистика, суд статистикаси, суд медицинаси, суд психатрияси, суд бухгалтерияси ва бошқалар)
халқаро ҳуқуқнинг турли соҳаларини ўрганувчи юридик фанлар (халқаро оммавий ҳуқуқ, халқаро хусусий ҳуқуқ, халқаро экология ҳуқуқи, халқаро иқтисодий ҳуқуқи ва бошқалар).
Ўзбекистон Республикаси ўз мустақиллигини қўлга киритга- нидан сўнг жамият ҳаётининг барча жабҳаларида бўлгани каби давлат ва ҳуқуққа ҳам янгича қараш, янгича ёндашув пайдо бўл- ди. Бугунги кунга келиб, яъни демократия шароитида давлат ижтимоий қарама-қарши- ликларни зўрлик ва бостириш йўли билан эмас, балки ижтимоий келишув, халқ таъбири билан айтганда, муросаи мадора билан бартараф этиш воситасига айланмоқда. Замонавий ҳуқуққа эса, ижтимоий ҳамжихатлик ва келишувга асосланган ижтимоий тартиб-интизомга эришиш, эркинлик, адолатпарварлик ва тенгликни вужудга келтириш воситаси сифатида ёндашилмоқда
Давлат ва ҳуқуқ назарияси ҳам ўз мазмун-моҳияти жиҳати- дан тадрижий тараққий этмоқда. Унга янгича замонавий қараш, ёндашув шаклланмоқда. Айниқса, Ўзбекистон Республикаси ўз олдига демократик ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамияти қуриш- дек буюк мақсадни қўйганлиги боис давлат ва ҳуқуққа, уни ўрга- нишга, тадқиқ этишга алоҳида эҳтиёж сезила бошлади. Ҳуқуқий давлатда қонун устуворлиги энг асосий тамойил сифатида эъти- роф этилса, фуқаролик жамиятининг зарурий шарти – фуқаро- ларнинг юксак ҳуқуқий онги ва маданияти, қонунлардан хабар- дорлик даражаси ҳамда ҳуқуққа нисбатан чуқур ҳурматидир.