3-ma‟ruza leksikologiya haqida ma‟lumot. Lug‟at va ularning tiplari reja

lisoniy ma‟noning
bitta yoki 
bittadan ortiq ekanligi haqida so`z yuritamiz.
Agar leksema bittagina ma‟noga ega bo`lsa, bunday leksemalarga 
bir 
ma‟noli leksemalar
deyiladi. Bu hodisa tilshunoslikda 
monosemiya (
yun
. 
mono – 
bir, 
sema
- belgi
)
deb ham yuritiladi. Masalan, 
ko`l 
leksemasining yagona 
sememasi quyidagi semalarni qamrab oladi: 1) suvga to`lgan havza; 2) atrofi berk 
suv havzasi; 3) chuqurlikdan iborat tabiiy suv havzasi; Shu leksemaning 
7
Sh. Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. T., 2006, 53-bet. 
8
O`zbek tilining izohli lug`ati. “O`zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. –T., 2006, 427-bet. 

---

gap tarkibidagi hosilasi bo`lgan 
ko`l
so`zida ham shu ma‟nolar mavjud:
Ko`l juda 
katta edi.
Ko`pincha lmiy atamalar, atoqli otlar, yangilik bo`yog`i o`chmagan 
leksemalar bir manoli hisoblanadi.
Agar leksema birdan ortiq ma‟noga ega bo`lsa, bunday leksema