3. Ideal zanjir inersiya radiusi Makromolekulyar egiluvchanlik va tartiblanish



Download 14,71 Kb.
Sana05.01.2023
Hajmi14,71 Kb.
#897956
Bog'liq
3-семинар Полимерлар физикаси


3. Ideal zanjir inersiya radiusi
Makromolekulyar egiluvchanlik va tartiblanish
Makromolekulalarning quyi molekulyar birikmalardan prinsipial
ajratib turadigan muhim xususiyatlaridan biri “egiluvchanlik” dir.
Makromolekulyar egiluvchanlik - bu polimer zanjirlarining konfiguratsiya
va konformatsiyalari, ya‟ni shakllarini o„zgartirish qobiliyatidir. Polimer
zanjirlar uchun termodinamik va kinetik egiluvchanliklar e‟tirof etiladi.
Termodinamik egiluvchanlik - bu zanjirlarning issiqlik harakati tufayli
egilishidir. U ikki holatning potensial energiyalari farqi (E) bilan
aniqlanadi. Kinetik egiluvchanlik esa zanjirni bir energetik holatdan boshqa
energetik holatga o„tish tezligini ifodalaydi va potensial to„siq (Eo) miqdori
bilan aniqlanadi.
Umumiy holda egiluvchanlik makromolekulaning asosiy zanjirini
tashkil etuvchi bog„lar atrofida buralishi (aylanishi) imkoniyati hisobiga
amalga oshadi. Ammo bunday buralish ko„p hollarda erkin bo„lmaydi va
zanjirning yon tomonidan buraladigan atomlariga ulangan elementlar va
guruhlari ta‟sirlashishi tufayli tormozlanadi yoki to„xtatiladi. Masalan,
tuzilishi oddiy polietilen molekulasida C - C bog„lar qatian burchak
109o28‟ ostida birikkan bo„lsada, ushbu molekula nihoyatda yuqori
darajada egiluvchanlik namoyon qiladi. Bunga sabab uglerod atomlarining
ketma-ketligini oddiy ζ-bog„lar bilan birikishini sp3 - gibrid elektronlar
juftligi asosida amalga oshganligidir. Oddiy ζ-bog„lar energiyasi elektron
tumanlarning bir birini qoplash jadalligi bilan aniqlanadi, ammo ζ-bog„ o„z
o„qi atrofida birikkan atomlarning erkin aylanishiga imkon beradi. Buning
natijasida elektron tumanlarnng bir birini qoplash jadalligi saqlanadi,
buning asnosida bog„lanish energiyasi o„zgarmaydi.
Uglerod atomlarini orasidagi i va i+1 bog„lar atrofida aylanishi
asosida karbozanjirli polimer makromolekulasining shaklini o„zgarishini
ifodalovchi chizma 2.3.1-rasmda keltirilgan. Bunda buralish burchagi
qancha katta bo„lsa, makromolekulaning shaklini o„zgartirishi shuncha
katta bo„ladi. Uning bir qismini ikkinchi qismiga nisbatan buralishidagi
potensial energiyasi (E) yaqin va uzoq tartibli molekulyar ichki
ta‟sirlashishlar natijasida o„zgaradi (2.3.2-rasm). Odatda bog„lanish grafigi
bir nechta turli balandliklarga ega maksimumlarga ega bo„ladi. Agar zveno
42
bir holatda E1 energiyaga ega bo„lsa, bog„lanish o„qi atrofida buralishi
natijasida E2 energiyaga ega bo„ladi. Unda bir holatdan ikkinchi holatga
o„tish energiyasi E = E1 – E2 bo„ladi va zanjirning termodinamik
muvozanat holatidagi egiluvchanligini ifodalaydi hamda termodinamik
egiluvchanlik
deb yuritiladi
Download 14,71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish