Aktiv qarshilik



Download 3,78 Mb.
Sana27.01.2022
Hajmi3,78 Mb.
#414077
Bog'liq
Aktiv, induktiv va sig’im

  • Reja:
  • Aktiv qarshilik
  • Induktiv qarshilikli zanjir.
  • Sig‘im qarshilikli zanjir.

Aktiv qarshilik

  • Elektr energiyasini boshqa tur energiyaga aylantirib beruvchi element aktiv qarshilik deyiladi. Om qonuniga asosan aktiv qarshilik quyidagicha ifodalanadi:

Aktiv qarshilik yuza efFekti deb ataluvchi jarayon hisobiga o‘zgarmas tok o‘tayotgan zanjirdagi qarshilikdan katta bo‘ladi.

  • 0 ‘zgaruvchan tokning chastotasi qancha aktiv va o‘zgarmas tok zanjiridagi qarshiliklaming farqi shuncha katta bo‘ladi. Agar 3.7- rasm, a dagi zanjirdan sinusoidal tok I = Im sin wt o‘tsa, aktiv qarshilikdagi kuchlanish pasayishi Om qonuniga asosan:
  • bo‘ladi. Ko‘rib turibmizki, tok va kuchlanishning boshlangMch fazalari bir xil. Demak, vektor diagrammada tok va kuchlanish ustma-ust tushadi yoki boshqacha qilib aytganda, tok va kuchlanish orasidagi faza siljish nolga teng. Tok va kuchlanish 3.7- rasm, b dagi vektor diagrammada ko‘rsatilgan.

Induktiv qarshilikli zanjir.

  • Induktiv qarshilikli zanjir. Induktivlik chiziqli elektr zanjirlarida o'zgarmas kattalik bo'lib, iste'molchining magnit maydonini hosil qilish xususiyatini va shu maydonda to‘plangan energiya miqdorini xarakterlaydi.

Ko‘rib turibmizki, tokning boshlang‘ich fazasi nolga teng boiganda, induktivlikdagi kuchlanishning boshlang‘ich fazasi 90° ga teng. Demak, induktivlikdagi tok va kuchlanish orasidagi fazalar siljishi 90° ga teng, ya’ni tok o‘z kuchlanishidan 90° siljigan boiadi. 3.8- rasm, b da induktivlikdagi I va U vektorlar diagrammasi ko‘rsatilgan. Biz yuqoridagi induktivlikdagi kuchlanish uchun yozilgan ifodada yangi kattalik XL kiritgandik. X(L) = (w)L — induktiv qarshilik deb ataladi.

  • Ko‘rib turibmizki, tokning boshlang‘ich fazasi nolga teng boiganda, induktivlikdagi kuchlanishning boshlang‘ich fazasi 90° ga teng. Demak, induktivlikdagi tok va kuchlanish orasidagi fazalar siljishi 90° ga teng, ya’ni tok o‘z kuchlanishidan 90° siljigan boiadi. 3.8- rasm, b da induktivlikdagi I va U vektorlar diagrammasi ko‘rsatilgan. Biz yuqoridagi induktivlikdagi kuchlanish uchun yozilgan ifodada yangi kattalik XL kiritgandik. X(L) = (w)L — induktiv qarshilik deb ataladi.

Sig‘im qarshilikli zanjir :

  • Sig'im chiziqli elektr zanjirida o‘zgarmas kattalik bo‘lib, iste'molchining elektr maydonida to‘planadigan energiya miqdorini xarakterlaydi:
  • Faraz qilaylik, 3.9- rasm, a dagi zanjirda U kuchlanishli sinusoidal tok I= I(max) sin(w)*t ta’sir qilyapti. Bunda zanjirdagi o‘zgaruvchan tok o‘tkazgich kesim yuzasidan o‘tadigan zaryad miqdorining ma’lum vaqt davomida elementar o‘zgarishi bilan aniqlanadi:

Keltirilgan ifodalardan ko‘rinib turibdiki, kuchlanish- ning boshlang‘ich fazasi 90° ga teng. Demak, sig‘im qarshi- ligidagi tok va kuchlanish orasidagi faza siljishi 90° ga teng bo‘lib, tok kuchlanishdan 90° oldinda bo‘ladi.3.9- rasm, b da vektor diagramma ko‘rsatilgan. Sig‘imning qutblarida kuchlanish ko‘paygan sari, uning elektr maydonida to‘planadigan energiya miqdori ortib boradi. Bu energiya hech qanday foydali ish bajarmaydi, u manba bilan almashinib turadigan energiyadir. Bu almashinib turadigan energiyaning o‘zgarish tezligi manba chastotasiga nisbatan ikki marta ortiq bo‘ladi.

  • Keltirilgan ifodalardan ko‘rinib turibdiki, kuchlanish- ning boshlang‘ich fazasi 90° ga teng. Demak, sig‘im qarshi- ligidagi tok va kuchlanish orasidagi faza siljishi 90° ga teng bo‘lib, tok kuchlanishdan 90° oldinda bo‘ladi.3.9- rasm, b da vektor diagramma ko‘rsatilgan. Sig‘imning qutblarida kuchlanish ko‘paygan sari, uning elektr maydonida to‘planadigan energiya miqdori ortib boradi. Bu energiya hech qanday foydali ish bajarmaydi, u manba bilan almashinib turadigan energiyadir. Bu almashinib turadigan energiyaning o‘zgarish tezligi manba chastotasiga nisbatan ikki marta ortiq bo‘ladi.

Download 3,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish