3. Hisob-kitob schyoti bo‘yicha muomalalar hisobi

3. Investitsiyalarni diskontlash
Investitsion faoliyatning faollashuvida investorlar muhim rol uynaydi. Inves-gs o‘z sarmoyasining biror-bir obyektga yunaltirar ekan, avvalo, uning mablagi kelajakda I snchani tashkil etishi, ya’ni yunaltirgan sarmoyasining muayyan davrdan sung kancha miqdor-- :eng bo‘lishi kiziktiradi. Buning uchun investor o‘z mablagini diskontlashi lozim. skont baho ham investitsiyalarni hisobga olishda keng kullaniladi. Moliyaviy hisob kigoblarda hamma vaqt va har qanday sharoitda ham boshlangich, oshgan, chegirma va ustama shalari ma’lum bulmaydi. Bu muammo diskontlash usullarini qo‘llash bilan xal etiladi. Diskont - boshlangich summani hisoblashish, aniqlash uchun oshgan qiymatdan ayirila-igan chegirma summasidir. Diskontlash (ustama yozish) - ustamalarni yozish, anshchrogi, foizni hisoblash demakdir. Diskontlash formulasi yordami bilan sarflangan sarmoyanint
koplanish muddatlarini va uning sotuvning dastlabki narxi sifatida baholanuvchi K hajmini aniqlash mumkin.
K_o= K„/(1+R)^p
Ko - dastlabki kapital miqdori K_p - davr oxiridagi kapital (investitsiya miqdori) R - foiz stavkasi
Misol. Donor korxona 5 yil ichida 50000 sum pul yig‘ilgan. Agar yillik fs stavkasi 4 foiz bo‘lsa, dastlabki kuyilma kancha bo‘lgan. K(0)=50000/(1+0,04)⁵=41096.35sum. Bu erda diskont summasi 8903,65 sum (50000-41096,35) ga teng.
Shuningdek diskontlash korxonaga investor kancha miqdorda eng ko‘p moliyav resurslar sarflashi va eng ko‘p darajada kancha daromad olishini aniqlashga imkon yarata; Ushbu holatda diskontlash formulasi quyidagicha:


K_P = K_O(1+R)^P


Misol. Donor (investor) korxona aktseptor (qarz oluvchi) korxonaga 5 yil muddat 100000 sum pulni 4 foizlik stavka bilan qarzga berdi. Diskontlash formulasi orqali yildan sung yigiladigan jami investitsiya hajmini topamiz: K₃=100000*(1+0,04)³ =112486,4 sum.
Bu holatda diskont summasi 12486,4 sum (112486,4-100000) ga teng