3-боб. Хорижда аудиторлик фаолияти ва аудитнинг халқаро стандартлари

-799. Audit Conclusions and Reporting. Аудиторнинг хулосалари ва ҳисоботлари

Download 79,92 Kb. bet 5/8 Sana 11.07.2022 Hajmi 79,92 Kb. #774310

Bu sahifa navigatsiya:

• 800-899. Specialized Areas. Махсус соҳалар
• International Auditing Practice Note, IAPNs. Халқаро аудит амалиёти изоҳлари
• 2000-2699. International Standarts on Review Engagements, ISREs. Кўриб чиқиш бўйича келишувларнинг халқаро стандартлари (КЧКХС)
• 3000-3699. International Standarts on Assuranse Engagements, ISAEs. Ишонч билдириш бўйича келишувларнинг халқаро стандартлари (ИБКХС)
• 3400-3699. Муайян масалага тегишли стандартлар
• 4000-4699. International Standarts on related Services (ISRSs) Турдош хизматларнинг халқаро стандартлари (ТХХС)
• 3.4. Мустақил аудиторларнинг халқаро ташкилотлари

700-799. Audit Conclusions and Reporting. Аудиторнинг хулосалари ва ҳисоботлари

	700	Forming an Opinion Reporting of Financial Statements	Молиявий ҳисобот тўғрисида фикр шакллантирилиши ва ҳисобот (хулоса) тузиш	15.12. 2009 й.	70	Аудиторлик ҳисоботи ва молиявий ҳисобот ҳақида аудиторлик хулосаси		20. 03. 2001й.
	705	Modifications to rht Opinion in the Independent Auditors of Report	Мустақил аудиторлик ҳисобот (хулосаси) да фикрни модификациялаш	15.12. 2009 й.
	706	Emphasis of Matter Paragraphs and Other Matter Paragraps in the Independent Auditor`s Report	Мустақил аудиторлик ҳисоботи (хулосаси)да тушунтириш параграфлари ва бошқа изоҳловчи параграфлари	15.12. 2009 й.
	710	Comparative Information Corresponding Figures and Comparative Financial Statements	Қиёсий ахборот – қиёсий кўрсаткичлар ва қиёсий молиявий ҳисоботлар	15.12. 2009 й.
	720	The Auditor`s Responsibility Relating to Other information in Documents Containing Audited Financial Statements	Текширилган молиявий ҳисоботларда ифодаланган ҳужжатлардаги бошқа маълумотларга нисбатан аудиторнинг жавобгарлиги	15.12. 2009 й.	10	Молиявий ҳисобот таркиби-даги бошқа ахборотлар		01. 01. 2000й.
800-899. Specialized Areas. Махсус соҳалар
	800	Special Considerations – Audits of Financial Statements Prepared in Accordance with Special Purpose Frameworks	Махсус масалалар – махсус мақсадли асосларга мувофиқ таёрланган молиявий ҳисоботлар аудити	15.12. 2009 й.	80	Махсус масалани текши-риш натижалари бўйича аудитор ҳисоботи	1. 03. 2003й.
	805	Special Considerations – Audits of Single Financial Statements and Specific Elements Accounts or Items of a Financial Statements	Махсус масалалар – айрим молиявий ҳисоботлар ҳамда молиявий ҳисоботдаги махсус элементлар, счётлар ёки моддалар аудити	15.12. 2009 й.
	810	Engagements to Report on Summary Financial Statements	Умумлаштирилган молиявий ҳисоботлар бўйича ҳисобот (хулоса) тақдим этиш келишувлари	15.12. 2009 й.
International Auditing Practice Note, IAPNs. Халқаро аудит амалиёти изоҳлари
	1000	Special Considerations in Auditing Financial Instruments	Молиявий инструментлар аудитининг хусусиятлари
2000-2699. International Standarts on Review Engagements, ISREs. Кўриб чиқиш бўйича келишувларнинг халқаро стандартлари (КЧКХС)
	2400	Engagements Review Financial Statements	Молиявий ҳисоботларни кўриб чиқиш бўйича келишувлар	15.12. 2006 й.
	2410	Review of Interim Financial Information Performed by the Independent Auditor of the Entity	Тадбиркорлик субъектининг мустақил аудитори томонидан амалга оширилган оралиқ молиявий ҳисоботларни кўриб чиқиш	15.12. 2006 й.
3000-3699. International Standarts on Assuranse Engagements, ISAEs. Ишонч билдириш бўйича келишувларнинг халқаро стандартлари (ИБКХС)
	3000	Assuranse Engagements Other than Audits or Reviews of Historical Financial Information	Тарихий молиявий молиявий маълумотлар аудити ёки кўриб чиқилишидан бошқа ишонч билдириш бўйича келишувлар	01.01. 2006 й.
3400-3699. Муайян масалага тегишли стандартлар
	3400	The Examination of Prospective Financial Information	Перспектив молиявий ахборотни текшириш	РСА
	3402	Assurance Reports on Controls at a Service Organization	Хизмат кўрсатиш ташкилотида назоратлар бўйича ишонч билдириш ҳисоботлари	15.06. 2011 й.
4000-4699. International Standarts on related Services (ISRSs) Турдош хизматларнинг халқаро стандартлари (ТХХС)
	4400	Engagements to perform Agreed-upon Procedures Regarding Financial Information	Молиявий маълумотларга нисбатан келишилган тартиб-таомилларни бажариш бўйича келишувлар		90	Аудиторлик ташкилотлари-нинг профессионал хизматлари	21.03. 2001 й.
	4410	Engagements to Compile Financial Information	Молиявий ҳисоботлар компилияцияси бўйича келишувлар

3.4. Мустақил аудиторларнинг халқаро ташкилотлари

Европада бухгалтерлар ва аудиторларнинг иккита профессионал ташкилоти салмоқли ўрин эгаллайди. Бу бухгалтерия ҳисоби стандартлари бўйича халқаро комитет – БҲСХК (International Accounting Standarts Commite – IASC) ва Европа эксперт бухгалтерларининг федерацияси ЕЭБФ (Federation des Experts Сomptables Europeen - FEE). FEE 1987 йил 1 январда ташкил топган ва штаб-квартираси Брюсселда жойлашган.

Миллий анъаналар, шунингдек аудиторлар жамоат ташкилотлари ҳам аудиторлик фаолиятининг барпо бўлиши ва ривожланишида жуда катта рол ўйнайди. Масалан, Америкадаги қасамёд қилган бухгалтерлар институти – АҚБИ (American Institute of Certified Public Accountants – AICPA) АҚШда аудиторлик фаолиятининг ривожланишига улкан таъсир кўрсатган. Унга қуйидаги мажбуриятлар юкланган:

• 
  қасамёд қилган бухгалтерлар учун профессионал талабларни белгилаш;
  
• 
  бухгалтерия ҳисоби ва аудит билан боғлиқ мавзуларда тадқиқотлар ўтказиш ва асарлар чоп қилиш;
  
• 
  маъмурият учун консультация хизматлари;
  
• 
  солиққа тортиш соҳасидаги консультация хизматлари ва б.
  

Аудиторлик фаолиятининг ривожланишига кўплаб бошқа муассасалар, ассоциациялар ва институтлар ҳам таъсир кўр-сатган. Улардан ҳар бири маълум вазифаларни бажариш учун яратилган бўлиб, уларда аудиторлик фаолиятига жуда ҳам хилма-хил ёндошувлар мавжуд. Шубҳасиз, энг муҳимларидан бири қимматли қоғозлар ва биржа операциялари бўйича комиссия - ҚҚБОК (Securuties and Exchange Comission – SEC) бўлиб, у молия бозорининг ривожланиши учун масъул ҳисобланади.
Булардан ташқари, АҚШда марказий ҳисоб бошқармаси (ёки умумий бухгалтерия ҳисоботи бошқармаси) – МҲБ (General Accounting Office - GAO) ҳам мавжуд. Бу федерал ҳукумат қонунчилик шаҳобчасининг идорадан ташқари хизмати бўлиб ҳисобланади. Ўзбекистонда бу борада ҳисоб палатаси ташкил этилган. GAO фақат АҚШ Конгресси олдидагина масъул ҳисобланади. Унга бош назоратчи раҳбарлик қилиб, у Конгресс олдида ҳисобот беради. GAO аудитор ходимларининг асосий мажбурияти – айнан Конгресс учун аудиторларни тасдиқлаш функциясини бажаришдир. АҚШ нинг ҳар хил ҳукумат муассасалари Конгресс учун молиявий ахборотларнинг айрим турларини (шу жумладан, бюджет маблағлари-нинг сарфланиши, давлат буюртмаларининг бажарилиши ҳа-қида ҳам) вақти-вақти билан тақдим қилиб туради. Улар томонидан тайёрланган ахборотларнинг катта қисми Конгрессга тақдим қилинишидан олдин GAO мутахассислари томонидан аудиторлик текширувидан ўтказилади. Ҳукумат муассасаларининг харажат ва даромадлари қонун ҳужжатлари билан белгиланганлиги сабабли, ушбу аудиторлик текширувлар мазмуни – бухгалтерия ҳисоботи билан якунланган анъанавий аудит эмас, балки мувофиқлик аудитидир. GAO аудиторларининг бошқа мажбуриятлари ҳам асосан мустақил аудиторлик фирмалари мутахассислариники каби бажарилади.
АҚШдаги аудиторларни бирлаштириб турган, юқорида санаб ўтилган ташкилотлардан ташқари, қуйидагиларни ҳам келтириш мумкин:

1. 
   Бухгалтерларнинг Америка Ассоциацияси – БАА (American Accounting Association – AAA). Бу ташкилот асосан бухгалтерлик ҳисоби, аудит ва молиявий таҳлил ўқитув-чиларини бирлаштиради.
   
2. 
   АҚШ бухгалтерларининг миллий ассоциацияси – АБМА (National Association of Accountants – NAA) . Бу моддий ишлаб чиқаришнинг турли тармоқларида, фойда келтирмайдиган корхоналарда, банкларда, суғурта компанияларида ва бошқаларда ишлайдиган бухгалтерларнинг идорадан ташқари ассоциациясидир.
   
3. 
   Молия ходимлари институти – МХИ (Financial Executives Institute – FEI). У асосан молиявий директорлар ва бош бухгалтерларни бирлаштиради.
   
4. 
   Давлат муассасалари бухгалтерларининг ассоциацияси – ДМБА (Association of Government Accountants – AGA). Ушбу ассоциацияда давлат (федераль, айрим ҳолларда муниципиал) муассасалари, хизматлар ва агентликларнинг бухгалтерлари бирлашадилар.
   
5. 
   Компьютерлаштирилган аудит бўйича мутахассислар ассоциацияси – КАМА(EDP Auditors Association) ва бошқалар.
   

Англияда қасамёд қилган бухгалтерларни бирлаштирувчи, қуйидаги асосий ташкилотлар мавжуд:

1. 
   Англия ва Уэльс қасамёд қилган бухгалтерларининг институти – АУҚБИ (The Institute Chartered Accountants in England and Wales – ICAEW, ёки ACA, ёки FCA);
   
2. 
   Дипломли бухгалтерларнинг жамоат ассоциацияси – ДБЖА (The Chartered Association of Certified Accountants – CACA ёки ACCA, FCCA);
   
3. 
   Бухгалтер-аналитикларнинг жамоат институти – ДБЖА (The Chartered Institute of Management Accountants – CIMA, ёки ACMA, FCMA);
   
4. 
   Миллий молия ва бухгалтерлик ҳисоби жамоат институти – ММБҲЖИ (The Charactered Institute of Public Finance and Accountancy- CIPFA, ёки IPFA);
   
5. 
   Шотландия қасамёд қилган бухгалтерлар институти (The Institute of Chartered Accountants of Scotland–ICAS, ёки CA);
   
6. 
   Ирландия қасамёд қилган бухгалтерлари институти (The Institute of Charactered Accountants of Ireland –ICAI, ёки FCA);
   

Download 79,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: