3-4-мавзу. Риск дефинацияси ва риск консентрацияси. Режа

“РИСКОЛОГИЯ” ФАНИ
Риск параметрлари
Рискнинг асосий параметрлари:
«Эҳтимоллик»: Риск - бу содир бўлиши мумкин бўлган ҳодиса. Ёки бундай бўлмаслиги мумкин. Хавф пайдо бўлиш эҳтимоли 0% (мутлақо ақл бовар қилмайдиган) ва 100% (аниқ бўлади) орасида бўлиши мумкин. Шундай қилиб, на 0%, на 100% ни кўриб чиқиш мумкин эмас, бу энди «риск» тушунчасига кирмайди.
«Таъсир (зарар)»: ҳар қандай риск, ўз моҳиятига кўра, салбий таъсир кўрсатади. Шунинг учун «таъсир» сўзи дарҳол «зарар» маъносини англатиши мумкин. Бироқ, ушбу таъсирнинг даражаси, ҳажми ва натижалари харажатлар, соғлиқ, ҳаёт ва бошқа омиллар жиҳатидан ҳар хил бўлиши мумкин.
Риск таъсири/эҳтимоллик диаграммаси
Ҳар бир мумкин бўлган рискни баҳолаш учун ушбу параметрлардан фойдаланиб, сиз биринчи навбатда қайси рисклар эътиборга лойиқлигини ва уларни эътиборсиз қолдириш мумкинлигини тушунишни осонлаштиради.
Диаграмма бўйича тушунтиришлар
Ушбу диаграмманинг бурчаклари қуйидаги хусусиятларга эга:
Пастки чап бурчак: паст зарба (озгина зарар) ва кам эҳтимоллик.
Диаграмманинг пастки чап бурчагидаги хатарлар жуда кичик, одатда уларни эътиборсиз қолдиришингиз мумкин
Юқоридаги чап бурчак: паст зарба (кичик зарар) ва катта эҳтимоллик.
Чап юқори бурчакдаги хатарлар ўртача аҳамиятга эга. Агар бундай хавф туғилса, бу катта зарар келтирмайди, албатта, уларнинг пайдо бўлиш эҳтимолини камайтиришга ҳаракат қилиш мантиқан.
Пастки ўнг бурчак: юқори таъсир (катта зарар) ва паст эҳтимоллик.
Пастки ўнг бурчакдаги хатарлар жуда муҳимдир, гарчи улар ҳеч қачон пайдо бўлмайди. Аммо, агар бундай вазият юзага келса, зарарни минималлаштириш учун олдиндан бирор нарса қилишга ҳаракат қилишингиз керак. Бундай мумкин бўлмаган ҳодиса учун захирада муқобил ҳаракатлар курсини ўтказиш яхши фикр.
Юқоридаги ўнг бурчак: юқори зарба (катта зарар) ва катта эҳтимоллик.
Бундай хатарларни қандайдир тарзда бартараф этиш, уларни олдиндан четлаб ўтиш яхшидир. Агар буни амалга оширишнинг иложи бўлмаса, унда улар нафақат кўзда тутилиши, балки аниқ ва аниқ ҳаракатлар режасига, шунингдек, улар пайдо бўлган тақдирда барча зарур ресурсларга эга бўлиши керак.