3-4-мавзу. Риск дефинацияси ва риск консентрацияси. Режа

Вужудга келганлиги сабабли улар келажакдаги ноаниқ (олдиндан айтиб бўлмайдиган) оқибатларга олиб келадиган рискларни, ҳар хил алоқа аудиториялари субъектларининг хатти-ҳаракатларини олдиндан айтиб бўлмайдиганлигини, маълумотларнинг етишмаслиги ва (ёки) ишончсизлигини ажратиб турадилар.
Вақт ўтиши билан давомийлиги бўйича риск доимий бўлиши мумкин, яъни, доимий равишда мавжуд бўлиб, у фақат маълум бир вазиятдаги ўзгаришларга боғлиқ ҳолда ўз даражасини ўзгартиради ва аниқ ва жуда ўлчанадиган омиллар билан боғлиқ ҳолда юзага келадиган ва мавжуд бўлган қисқа муддатли.
“РИСКОЛОГИЯ” ФАНИ
Рискларни таснифлаш асослари
Суғуртанинг ҳар бир тури учун қуйидагилар аниқланади: суғурта қилинган рисклар, суғурта суммаси, қиймати, даври, мукофот ва тариф, захиралар, суғурта муносабатларининг махсус шакллари, воқеа содир бўлган жой ва вақт ва суғурта объекти жойлашган жой, суғурта мукофотларини (йиғимларни) аниқлаш усуллари ва уларни тўлаш тартиби, шартлари жавобгарликдан озод қилиш ва баҳсли масалаларни ҳал қилиш тартиби.
Хусусий тижорат суғуртаси бўйича инвестиция фаолиятининг суғурталанган рискига қуйидагилар киради:
1) ҳалокатли рисклар;
2) ўз-ўзини суғурталаш орқали қопланадиган мақбул рисклар;
3) диверсификация, секюритизация ва хеджизация билан қопланадиган спекулятив рисклар;
4) инвестицияларни фискал ва монетар тартибга солиш орқали қулай инвестиция муҳитини шакллантириш орқали зарарсизлантириладиган йирик тизимли рисклар;
5) суғурта қопламаси учун этарлича аниқлаш жуда қийин бўлган энг кам эҳтимоллик билан жуда кам учрайдиган рисклар;
6) портфелни бошқариш доирасида инвестиция компаниялари томонидан муваффақиятли диверсификация қилинган ва тўсиб қўйилган рисклар;
7) сиёсий, ҳарбий, террористик, ижтимоий ва экологик хатарлар;
8) Одатда етарли идентификациялашга яроқсиз бўлган рисклар;
9) суғурталовчининг ва ҳатто суғурта компаниялари уюшмасининг позициясидан назорат қилинмайдиган рисклар;
10) молиявий заифлик ва миллий суғурталовчиларни ташкил қилишдаги қийинчиликлар туфайли вақтинча суғурталанмаган рисклар;
11) янги рисклар;
12) уларни қайта идентификациялашнинг кечикиши сабабли юқори динамик рискларнинг бир қисми.