3 – Мавзу Янги ва энг янги давр фалсафаси

Falsafa va fanning farqli jihatlari
Falsafa:
Fan:
Falsafa aniq prognoz bera olmaydi
Fandagi ilmiy dalillar
prognoz qilish imkonini beradi.
Falsafa doim u yoki bu faylasuf nomi bilan
bog'lanadi. Uning g'oyalari, asarlari to'liq
bo'lishi va ularga
boshqa faylasuflar qo'shilishi
va qo'shilmasligi ham mumkin.
Fan esa, mohiyat-e'tibori
bilan jamoa mehnati mahsulidir
Falsafa va fanning farqli jihatlari
Falsafa:
Fan:
Falsafada yagona til va
yagona tizim mavjud emas,
fikrlarning rang-barangligi
me'yor sanaladi.
Fanda esa, monizm hukm suradi,
chunki hech bo'lmasa fanning
u yoki bu muayyan sohasidagi asosiy tamoyillar,
qonunlar va kategoriyalar tizimiga nisbatan
yondashuvlar birligi albatta mavjud bo'ladi.
Falsafiy bilimlarni tajribada
sinash mumkin emas
Fanning mohiyati
Keng ma'noda
Tor ma'noda
Butun inson faoliyati jabhasi bo'lib, uning vazifasi borliq haqidagi ob'ektiv bilimlarni o'rganish va ilmiy nazariy tizimga solishdan iborat
Fan muqarrar tarzda tabiat, jamiyat, tafakkurning u yoki bu ob'ekti (hodisasi) haqidagi ilmiy bilimlarning qat'iy tartibga solingan, izchil tizimi
Falsafaning predmeti. Falsafa fani xuddi ijtimoiy, tabiiy fanlar singari mustaqil fandir. U o‘zining mustaqil ob’ekti va predmetiga ega. Falsafaning predmetini “olam-odam-inson” tizimi tashkil etadi. Falsafa predmeti uning rivojlanish davri mobaynida uzluksiz o‘zgarib turgan. Falsafa muammolari uning predmeti bilan belgilanadi. Ma’lumki, falsafa predmeti tarixiy rivojlanish jarayoni mobaynida sezilarli darajada o‘zgargan. Falsafiy fanlarning har biri: ontologiya, gnoseologiya, etika, estetika, mantiq, siyosatshunoslik, falsafa tarixi ham o‘z alohida predmetiga ega. Shu tufayli ham falsafa predmetini faqat o‘ta abstrakt tushunchalar yordamida belgilash mumkin. Suu ma’noda «dunyo – inson» munosabatlari tizimidagi umumiylik falsafaning predmeti hisoblanadi, degan fikr mazkur talablarga javob beradi.