|
4. Televiziyalıq hám radio esittiriw túrleri
Radio hám televidenie janrları gazeta tiykarında jaratılǵan, biraq olar awızsha sóylew formasında parıq etedi. Televizorda awızsha tekst televizor dástúriy baspasóz janrlarin modernizaciyalaw hám jańaların jaratılıwma múmkinshilik jaratıwshı video izbe-izlik menen toldırıladı.
1. Informaciya janrlari. Televidenie hám radioda informaciya uzatıwdıń tiykarǵı túri jańalıqlar shıǵarıw bolıp tabıladı. Bunday transfer sheńberinde elektron hám baspa ǵalaba xabar quralları ushın keń tarqalǵan hár qıylı informaciya janrları ózgeriwi múmkin:
* jazılmalar,
* reportaj,
* intervyu,
* informaciya esabatı,
* Blitz-izertlew.
Informaciya programmaları ushın janlı televiziyalıq intervyular gazetaǵa intervyu beriwden kóre talay quramalılaw. Tayın bolmaǵan awızsha sóylew tek insanda sóylew mádeniyatınıń turaqlı qábiletleri tómendegishe bolǵanda shıraylı kórinedi. Sóylewdiń mazmunli hám sırtqı tárepleri birdey áhmiyetke iye.
Sóylewdiń sırtqı gózzallıǵı onıń ólshemleri, anıqlıǵı, tegisligi (gáplerdiń sintaktik dúzilisindegi uzaq pauzalar hám keskin aralıqlar joq ekenligi).
Informaciya intervyulariniń janrı sorawlardıń mánisine qısqasha juwap beredi, bul jerde kereksiz tolıq maǵlıwmatlar hám uzaq kirisiw sóz dizbegileri joq.
Intervyu beriw qábileti rásmiy shaxs hám shólkemdiń obrazına sezilerli tásir kórsetedi.
2. Jurnalistikaniń analitikalıq janrları háptelik televiziyalıq analiz programmalarında usınıs etiledi
* analitikalıq esabatlar,
* intervyular hám sorawlar,
* sáwbetler,
* pikirler.
Televidenie siyasiy túsindiriwlovchilari óz programmalarında social izertlewler, reytingler nátiyjelerin usınıs etediler. Bunday programmalarda monıtorıń ulıwma tema menen birlestirilgen bir qatar xabarlar formasında ámelge asırıladı.
Jurnalistik tekseriw de gazeta hám televidenie janri bolıp tabıladı.
Televiziyalıqtaǵı kórkem hám jurnalistik janrlar júdá túrme-túr bolıp tabıladı. Olar arasında, mısalı, teatr hám kino, satirik uzatıw, haqqında tamashagóylarni aytıp ilimiy hám kópshilikke arnalǵan programmalar, programmalar, (bul uzatıw sıyaqlı bir kitapsha, parodiya, satirik túsindirme, házil sıyaqlı janrlarni óz ishine aladı ) Tv-6 kanalında viktor Shenderovich menen " jami".
Atap aytqanda, televiziyalıq hám júdá ataqlı janrlar-teleigra, tok-shou, infotainment.
Tok-shou-Prezentaciyashı, tiykarǵı belgiler (belgili adamlar, arnawlı programmaǵa usınıs etilgen) hám auditoriyanı óz ishine alǵan programma. Bul túrdegi esittirisler social áhmiyetke iye temalar (" xalıqtıń dawısı", " baspasóz klubi") hám jeke, shańaraqlıq turmıs máselelerin talqılaw (" men ózim") ge baǵıshlanıwı múmkin.
Tok-shou sıyaqlı programmalarda qatnasıw sóylew mádeniyatı hám baylanıs mádeniyatınıń ayırım qaǵıydalarına ámel qılıw menen baylanıslı. Prezentaciyashıdan barlıq qatnasıwshılardıń itibarın jetkeriw temasına qaratıwı, talqılaw qılınıp atırǵan siyasiy, ekonomikalıq hám texnikalıq máselelerge túrli kózqaras menen qatnasıwshılarǵa sóz beriw qábileti kútilip atır. Kórsetiwde qatnasqan tamashagóylardan tema boyınsha qısqasha hám anıq sorawlar kútilip atır. Ekspertlerden jámiyetshilik ushın túsinikli túsindirmeler kútilip atır.
Televiziyalıq esittiriwlerdiń kópshiligi túrli janrlarniń birlespesi bolıp tabıladı. Esabat hám intervyular hár qıylı translyatsiyalarga kiritiliwi múmkin. Háptelik analitikalıq programmada túrli janrlardagi materiallar usınıs etiliwi múmkin. Tap sol transfer jurnalistik tekseriw hám tok-shoularni birlestiriwi múmkin.
Televiziyalıqtıń texnikalıq múmkinshilikleri jurnalistga informaciyanı tamashagóyga usınıwdıń operativligi hám ayqınlıǵı ushın úlken payda keltiredi; biraq usı waqıtta jurnalistniń sóylew mádeniyatı hám esittirisler qatnasıwshıları ushın joqarı talaplar televizorda ásirese zárúrli bolıp tabıladı, sebebi janlı efir dáwirinde tekstti aldınan tayarlaw yamasa tahrir qılıw múmkinshiligi joq. Telejurnalistga úlken itibar sóylewdiń anıqlıǵı hám logikalıqlıǵın támiyinlewi kerek. Íqtıyatlılıq menen tamashagóy mudamı jurnalistniń video izbe-izligine bergen túsindiriwleriniń uyqas kelmewin sezedi.
Sóylew mádeniyatınıń saldamlı talapları jańalıqlardı tayarlaw hám basqarıwda esapqa alınıwı kerek. Áwele, jańa informaciyanı qabıllaw ushın qolay sóylew tezligi hám sózlerdiń tuwrı intonaciyası kerek. Informaciya alıwshısı eń keń auditoriya bolǵanı ushın, informaciya xabarlarında ılajı bolǵanınsha kem arnawlı sóz hám qısqartirilgan sózler bolıwı kerek. Sóylewqa kiritilgen atamalar, qarız alıw, qısqartpalar qısqa túsindiriw menen birge bolıwı kerek.
Jámiyette nátiyjeli baylanıs tamashagóyni, informaciya programmalarınıń tiykarǵı mazmunın tushunmasdan múmkin emes.
Do'stlaringiz bilan baham: |
