* Kórkem hám publistik janrlar. Eger jurnalist haqıyqattıń sezimiy hám metaforaiy formada " dáldalshılıq qılsa", tamashagóylerge kórkem tipografiya járdeminde haqıyqıy haqıyqat haqqında óz pikirin ańlatadı, ol bul tipizatsiya menen baylanıslı bolǵan islerdiń haqıyqıy jaǵdayın ózgertpewi ushın onı ámelge asırıwı kerek. Bul kórkem ónerge tán bolǵan avtordıń sheksiz oyda sawlelendiriwine tiykarlanǵan.
2. Gazeta janrlari
* Informaciya janrlari
* Analitikalıq janrlar
* Kórkem-publitsistik janrlar
Gazetada baspalardıń tiykarǵı bólegi informaciya janrlarıniń tekstleri, kemrek analitikalıq janrlar hám hátte kemrek kórkem hám publitsistik janrlardan ibarat. Keliń, hár bir gruppanı tolıq kórip shıǵayıq.
Informaciya janrlari
1. Esletpe. Bul túrdegi janrlardıń eń xarakterli ózgesheligi esletpe. Esletpe ádetde faktlar (júz bergen waqıyalar haqqında isenimli maǵlıwmat ) haqqında maǵlıwmat beredi, shamalar (prognozlar, boljawlar, versiyalar ), bahalaw maǵlıwmatları, normativ maǵlıwmatlar (jańa nızamlar hám qaǵıydalar tuwrısındaǵı xabarlar ), usınıslar bolıwı múmkin.
Bir neshe esletpeler bar.
* waqıyalar esletpesi hár qanday hádiyse yamasa jaǵday haqqında hár qanday tarawda xabardı óz ishine aladı.
* Daǵaza materiallıq ilajlar, kórgezbeler, konsertler, jańa imaratlardı ashıw haqqında xabar beredi.
* Juwmaq baspadan shıǵarılǵan kitaplar, maqalalar haqqında maǵlıwmat beredi.
* Esletpe kishkene-túsindiriw bolıwı múmkin.
* Esletpe sortlarınan biri blits-portret. Bul esletpe tıńlawshılarǵa onıń ózligi haqqında tiykarǵı túsinik beriw ushın shaxs haqqında qısqasha maǵlıwmattı óz ishine aladı.
* Kishkene-túsindiriw-faktikalıq esletpe, ol bir neshe hádiyseni emes, bálki waqıt yamasa tema menen birlestirilgen birpara waqıyalardı suwretleydi.
* Kishkene-gúrriń ádetde shańaraqqa tiyisli oqıw ushın baspalarda ushraydı, ol jaǵdayda kórsetiw teması adamlardıń munasábetlerine tiykarlanǵan shańaraqqa tiyisli, muhabbat, professional yamasa basqa turmıslıq qızıǵıwshılıq bolıp tabıladı.
* Kishkene-keńes programmalıq túrdegi maǵlıwmatlardı óz ishine aladı, mısalı, úy xojalıǵı, den sawlıqtı saqlaw boyınsha máslahátlar.
Esletpe mazmunına operativlik hám áhmiyetlilik talapları qóyıladı, onıń forması prezentaciyanıń anıqlıǵı, qısqartırılıwı hám ayqınlıǵı menen ajralıp turıwı kerek.
* Anıqlıq tekǵana faktlardı jaqsı biliw menen bir qatarda, jurnalistdiń túsindiriw hám ensiklopediya sózliklerine hám arnawlı málimlemelerge múrájat etiwleri, atlar, lawazımlar, geografiyalıq atlar, mákemeler hám shólkemlerdiń atların anıq atap kórsetiwge itibar beriwleri ushın paydalı bolıp tabıladı.
* Esletpe qısqartpası janrdıń ayrıqsha ózgesheligi menen belgilenedi jáne onıń tilinde sawlelenedi: esletpe kóbinese sóylew (ádetiy jaǵdaylar haqqında sıpatlama beriwdiń belgilengen usılları ) hám qısqartırılǵan atlardı (qısqartpalar ) isletedi. Sóylew mádeniyatı kózqarasınan, tek ulıwma qabıl etilgen qısqartpalar isletiliwi zárúrli, qısqa málim bolǵan qısqartpalar tolıq at menen birge bolıwı kerek, keri jaǵdayda kemeytiw qálewi xabardıń ayqınlıǵına unamsız tásir etedi.
Do'stlaringiz bilan baham: |