2021 Ўзбекистон маданияти ва санъати тарихи

Илк ўрта асрлар маданият ва санъати

Эфталийлар ва Турк хоқонлиги даврида санъат. Бу даврда Марказий Осиёда шаҳар ва шаҳардан ташқаридаги қўрғонларнинг юзага келиши. Турк ҳоқонлиги даври маданияти ва меъморчилик санъати.

Араб истилосиниг маҳаллий маданият ва санъатга таъсири. Арабларнинг Ўрта Осиё ерларига кириб келиши натижасида ривожланиб бораётган иқтисодий ва маданий ҳаётнинг издан чиқариши.


IX-XIII асрларда Ўзбекистон маданияти ва санъати
VIII аср ўрталарида маданий ва ижтимоий ҳаёт. Меъморчилик санъатида янги типдаги бинолар, ижодий ғоялар. Қурилишда пишиқ ғиштнинг кенг қўлланилиши ва меъморликнинг мураккаб композицияларини яратилиши. Сомонийлар, Қорахонийлар, Ғазнавийлар, Хоразмшоҳлар давлатларнинг ҳукмдорлари даврида маданият, сарой ва қасрлар, меҳмонхона ва ҳаммомларда мавзули ва манзарали расмлар ва бўртма тасвирлар билан безатилишига эътибор берилиши. Кулолчилик, шиша санъати, заргарлик. Бу даврдан ҳаттотлик ва миниатюра санъати.
Амир Темур ва Темурийлар даври маданияти ва санъати

Амир Темур ва темурийлар даври маданияти ва санъати. Ободончилик ишлари. Ҳунармандчилик ва унинг турлари, тараққиёти. Савдо-сотиқнинг ривожланиши, карвон йўлларининг аҳамияти. Амир Темур даврида Самарқанднинг улкан маданият марказига айланиши. Амир Темур даврида ижод қилган тасвирий санъат усталари. Китобат санъатида янги кашфиётлар. Амалий, амалий-безак санъати. Бронза, кумуш ва олтиндан қуйма идишлар ясаш борасидаги муваффақиятлар. Меъморчилик. Шаҳарсозлик. Улуғбек расадхонаси. Сарой ва боғлар қурилиши. Самарқанд регистони. Темурийлар даврида тасвирий санъат ва унинг турлари ривожи. Деворий рассомчилик, амалий декоратив санъат. Темур даври меъморчилиги. Наққошлик, хаттотлик санъати. Самарқанд миниатюра мактаби ва унинг хусусиятлари. Бадиий ҳунармандчилик ва унинг турли шакллари. Кулолчилик соҳасидаги янгиликлар. Мирзо Улуғбек даврида Самарқандда илм-фан ривожи.

Улуғбек ҳукмронлиги даврида санъат. Темурийлар даври санъати ва маданияти. Абдураҳмон Жомий, Алишер Навоий, Камолиддин Беҳзод ва бошқаларнинг ижодлари. Мамлакатдаги ободонлаштириш ишлари.
Адабиётнинг ривожланиши. Ўзбек адабиётининг вужудга келиши. Алишер Навоий, Абдураҳмон Жомий, Ҳусайн Бойқаро ижоди. XIV асрнинг иккинчи ярми ва XV асрдаги маданий юксалишнинг аҳамияти. XIV-XV асрлардаги маънавий-маданий ривожланишда Нақшбандийликнинг хизматлари.