2021, Maxsus son “pedagogik mahorat” ilmiy-nazariy va metodik jurnal issn 2181-6883

Muhokamalar va natijalar.
Oʼqituvchining kasbiy xususiyatlari borasida toʼxtalganda shuni taʼkidlash 
lozimki, u, eng avvalo, oʼz kasbining jonkuyari, uni dildan sevadigan, oʼz ishiga ijodiy va ilmiy yondashadigan 
shaxs boʼlmogʼi taʼlab etiladi. Bu shaxsda yangi bilimlar va ilgʼor tajribalariga chanqoqlik, muhimi unda 
tashkilotchilik, kuzatuvchanlik, qatʼiylik va insoniylik xususiyatlari yaqqol sezilib tursin. Oʼqituvchi tasviriy 
sanʼatdan maxsus bilim va malakalar bilan qurollanmasdan turib muallimlikni bajara olmaydi yoki oʼquvchi 
yoshlarga tabiat goʼzalligini, ona Vatanimizning tarixini, milliy merosimizning tarixini taʼriflab bera olmaydi, 
hamda oʼz kasbiga qiziqtira olmaydi.
Bugungi talaba, boʼlajak pedagog, oʼzbek xalqining hamda oʼtmishi bor boʼlgan Markaziy Osiyo 
xalqlarning amaliy va tasviriy sanʼat borasidagi noyob namunalarini oʼzlashtirgan boʼlishi va toʼlaligicha 
oʼquvchi yoshlarga ulashmogʼi ayni davr talabidir. Shu sababli boʼlajak rassom-pedagoglarga quyidagi talablar 
yuklanadi:
- oʼzlari taʼlim berishi lozim boʼlgan oʼsmir va yoshlarga sanʼat sirlarini, madaniy meros namunalarini 
har tomonlama oʼrgatish;
- ayni yangilanish, rivojlanish davrida yosh avlodni bilimdon, yaratuvchan, yuksak madaniyatli va 
mustaqil mamlakat taqdiri uchun maʼsul shaxslar qilib tarbiyalash;
- ulugʼvor bunyodkorlik ishida malakali, gʼayratli oʼqituvchilar yoshlar peshqadamlik qilmoqlari uchun 
zamon talablariga javob beradigan yuqori malakali, ongli mutaxassis kadrlar tayyorlash; 

---

“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
 
134 
- talabalarni tasviriy sanʼat yoʼnalishi buyicha ijodkorlikka yetaklash, layoqat sezilganda esa astoydil 
oʼrgatish uchun maxsus maktab yoki toʼgaraklarga jalb etish: 
- oʼquvchi va yoshlarga nafis sanʼat sirlarini oʼrgatish borasida oʼz ustida doimo izlanish, talabalar 
faoliyatini rivojlantirib, toʼgʼri va asosli shakllantirish uchun pedagogik qoidalar asosida tajribalar olib borish; 
- turli davr, turli xalqlarga mansub tasviriy sanʼat asarlarini mushohada qila olmogʼi va uni tushunish 
sirlarini yoshlarga ulashish uslublariga ega boʼlish;
- tasviriy sanʼat insonni shakllantirishdagi muhim va ishonchli vositalardandir, bunday imkoniyatni har 
bir mashgʼulotda qoʼllash uchun yangicha uslub va mumkin boʼlgan usullarini ishga solish hamda amalda 
qoʼllay olish mahoratini oʼrgatish; 
- zamon talabi bilan dars va mashgʼulotlarni noanʼanaviy dars rejalari bilan oʼtkazish; 
- jahon andozalariga xos yangi texnologiyalarini oʼrganib, darsda qoʼllay olish mahoratini egallashi 
kerak. 
Yuqorida zikr etilgan talablarni oʼzida mujassam etgan har qanday talabaga kelajak avlodimizni ishonib 
topshirsak boʼladi. 
Tasviriy sanʼat muallimi – ilmiy izlanuvchan ijodkor. Rassom oʼqituvchilar qayerda, qanday oʼquv 
maskanida taʼlim jarayonini olib borishidan qatʼiy nazar pedagogik faoliyati ijodiy izlanishlar bilan boyitib 
borsa, shundagina yaxshi shogirdlar, haqiqiy rassomlarni shakllanitirish imkoniyatiga ega boʼladi. Oliy oʻquv 
yurtlarida boʻlajak oʻqituvchilarni tasviriy-ijodiy, siyosiy-g‘oyaviy va estetik ruhda tarbiyalashda, goʻzallikni 
seza bilishga, tasviriy san’at asarlarini kitob oʻqigandek oʻqiy olishga, ulardan bahra olishga, izlanuvchanlik 
va yaratuvchanlik qobiliyatlarini oshirishga, tasviriy san’atga boʻlgan qiziqishini kuchaytirish, tasviriy ijodiy 
dunyoqarashini shakllantirishda muhim rol oʻynaydi. 
Tasviriy sanʼat mashgʼulotlari har tomonlama rivojlangan insonning tarbiyalashi uchun boy 
imkoniyatlar ochib beradi. Tasviriy sanʼat bilan shugʼullanish bolalarning aqliy va estetik jihatdan 
rivojlantiradi, atrof dunyoni tushunishiga koʼmaklashadi, buyumlarni eʼtibor bilan kuzatishga, ularning 
shaklini tahlil qilishga oʼrgatadi. Tasviriy sanʼatdan savodni chiqarmasdan turib, kishi sanʼatni tushunishi ham, 
qadrlashi ham, undan huzur qilishni ham bila olmaydi. Bolalar tarbiyasida zamondoshlarimiz mehnatini 
goʼzalligini koʼrsatishga, mustaqil davlat taraqqiyoti yutuqlarini oʼrganish alohida oʼrin egallaydi. Bu 
oʼquvchilarning ijodiy aktivligini oshirishga ularning kuchini, maʼnaviy quvvatini yangi hayot qurish uchun 
kurashga safarbar etishga koʼmaklashadi. 
Hozirgi kun oʻqituvchisi bolalar bilan ishlaganda bu qobiliyatlarning yanada samaraliroq rivojlanishiga 
yordam berishi, oʻquvchilarning aqliy va amaliy malakalarini faollashtirishni ta’minlaydigan ta’lim usullari va 
metodlarini qoʻllashga diqqatini qaratishi lozim. Buning uchun oʻqituvchi ta’lim muassasasidagi shart-
sharoitlar va oʻz imkoniyatlaridan kengroq foydalanishi maqsadga muvofiq boʻladi. 
Xulosa.
Talabalarimizning ijodiy xarakterga ega boʻlgan faoliyatning muayyan mahsulida amalga 
oshadigan harakat malakalarida namoyon boʻladigan tasviriy-ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish va 
shakllantirishga qaratilgan zamonaviy yondashuvdan keng foydalanish jamiyat va davlatni istiqbolli 
rivojlanishi, mamlakatning jahondagi yetakchi oʻrinlarni egallashining muhim omili ekanligi rivojlangan 
mamlakatlar misolida ham namoyon boʻladi.