2019 йил таянч докторантурага ўқиш учун талабгорларни қабул қилиш бўйича мутахассисликлар ва чет тили

Аҳолининг турмуш даражаси ва даромадлари
“Турмуш даражаси” тушунчасининг моҳияти. Аҳоли эҳтиёжлари ва турмуш 
даражасига 
таъсир 
этувчи 
омиллар. 
Аҳоли 
турмуш 
даражасини 
тавсифловчи 
кўрсаткичлар. Аҳоли турмуш даражасининг ҳаражатларга таъсири. Турмуш даражаси 
концепцияси: БМТ концепцияси, швед модели. Истеъмол бюджети ва унинг асосий 
турлари. “Аҳоли даромадлари” тушунчасининг моҳияти. Аҳолининг пул даромадлари ва 
уларнинг 
шаклланиши. 
Уй 
хўжалиги 
даромадлари 
ва 
ҳаражатлари, 
уларнинг 
мақбуллаштириш йўллари. Номинал ва реал даромадларни ҳисоблаш усуллари. Аҳоли 
номинал пул даромадларининг шаклланиш манбалари. Даромадларнинг таркибий 
тузилиши. 
Даромадлардаги 
тенглик 
ва 
тенгсизлик 
тушунчалари. 
Даромадлар 
тенгсизлигини келтириб чиқарувчи омиллар. Аҳоли даромадларининг табақалашувида 
тадбиркорлик фаолиятининг ўрни. Аҳоли даромадларининг ижтимоий гуруҳлар ўртасида 
табақалашуви. Аҳоли даромадлари табақалашишини баҳолаш бўйича Лоренц эгри чизиғи. 
Джини ва Дицел коэффициенти ҳамда уларни ҳисоблаш усуллари. Аҳоли турмуш 
даражасининг ҳудудий табақаланиши. Аҳоли даромадларини оширишда ҳудудий 
дастурларнинг ўрни. Даромадлар сиёсати ва унинг асосий йўналишлари. Аҳоли 
даромадларини давлат томонидан тартибга солишнинг зарурлиги. Аҳоли даромадларини 
тартибга солиш бўйича давлат сиёсати ва унинг асосий йўналишлари.
Иш ҳақини ташкил этиш ва уни ислоҳ қилиш
Иш ҳақининг моҳияти ва унинг шаклланиши. Иш ҳақини бозор қонунлари асосида 
ташкил этиш механизмининг асосий унсурлари. Иш ҳақининг вазифалари ва элементлари. 
Иш ҳақини ташкил этиш тамойиллари. Иш ҳақининг ташкилий асослари. Тариф 
тизимининг моҳияти ва элементлари. Тариф малака справочниги ва тариф жадвали. Тариф 
бўйича табақалашнинг иқтисодий омиллари. М еҳнатга ҳақ тўлашни ташкил этишнинг 
асосий 
тамойиллари. 
Корхона 
ва 
ташкилотларда 
иш 
ҳақи 
жамғармасини 
режалаштиришнинг моҳияти, босқичлари ва асосий йўналишлари. Асосий ва қўшимча иш 
ҳақи. Иш ҳақининг ишбай ҳамда вақтбай тизимларини қўллаш. М еҳнатга ҳақ тўлашнинг 
аккорд тизими. Меҳнатга ҳақ тўлашнинг билвосита, моддий ва рағбатлантирувчи 
тизимлари. Асосий иш натижалари учун рағбатлантириш тизимларини ишлаб чиқиш ва 
уларнинг самарадорлигини аниқлаш. Корхона ва ташкилотларда иш ҳақига қўшимчалар, 
устамалар 
ва бир марта бериладиган мукофотларни қўллаш. Рағбатлантирувчи 
қўшимчалар ва устамалар. Иш ҳақини ислоҳ қилиш йўналишлари.

---

Меҳнат унумдорлиги ва унинг ижтимоий-иқтисодий аҳамияти. Ижтимоий ва якка 
тартибдаги меҳнат унумдорлиги ҳамда уларни аниқлаш усуллари. “Меҳнат тиғизлиги” 
тушунчаси ва унинг моҳияти. Меҳнат интенсивлиги ва оғирлиги. Корхоналарда меҳнат 
унумдорлигининг ошиши. Меҳнат унумдорлиги мазмунини акс эттирувчи математик 
моделлар. 
Меҳнат 
унумдорлиги, 
самарадорлиги 
ва 
маҳсулдорлиги. 
Меҳнат
унумдорлигини 
аниқлашга доир 
ёндашувлар. 
Ж онли 
ва моддийлашган 
меҳнат 
унумдорлиги кўрсаткичи. Жами меҳнатни акс эттирувчи кўрсаткич. Ишлаб чиқариш 
имкониятлари чегараси. Ишлаб чиқаришнинг натижаси ва маҳсулдорлиги. Ишлаб 
чиқарилган маҳсулот миқдори. Меҳнат унумдорлигини ўлчаш усуллари. Меҳнат 
унумдорлигини ҳисоблашдаги маҳсулот ҳажми ва меҳнат сарфлари кўрсаткичлари. 
Натурал усул. Шартли-натурал усул. Меҳнат усули. Қиймат усули. Меҳнат сиғими 
кўрсаткичи. Маҳсулотнинг қиймат кўрсаткичларини ишлаб чиқаришнинг турли омиллари 
билан комбинациялашуви. Меҳнат унумдорлиги ва меҳнат интенсивлиги нисбати. Меҳнат 
унумдорлиги ошиши омиллари: моддий-техник, ташкилий-иқтисодий ва ижтимоий-руҳий 
омиллар. 
Меҳнат 
унумдорлиги 
ошиши 
заҳиралари: 
умумдавлат, 
минтақавий,
тармоқлараро, ишлаб чиқариш, фойдаланиш, жорий ва истиқболдаги заҳиралар. Меҳнат 
унумдорлигини ошириш йўллари.