2010-yilgi dastur asosida yozilgan



Download 426,5 Kb.
bet41/50
Sana07.03.2022
Hajmi426,5 Kb.
#485465
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   50
Bog'liq
Anorganik-kimyo-fanidan-maruza-matni-2k-3s

Simob (ll)nitrat Hg(NO3)2 simob b-n issiq nitrat kislata orasidagi reaksiya hosil bo’ladi,bu tuz labaratoriyada ko’p ishlatiladigan birikma hisoblanadi.Simob(ll) xlorid – sulema suvda yaxshi eriydigan, lekin dissotsiyalanish darajasi juda kichik modda ,u juda kuchli zaxarlovchi moddadir. Undan urug’larga ekish ishlov bershda,terini oshlashda foydallanadi.
Simib birikmalari juda zaxarli .u ichak, buyrak va yurak foliyatiga tasir etganda og’r xastaliklar keltirib chiqarishi mumkin.


Takrorlash uchun savollar.
1. Ishqoriy metallar guruhchasi elementlari qanday umumiy xossalarni namoyon qiladi?
2. Ishqoriy metallar qanday olinadi va qanday xossalarni namoyon qiladi?
3. Ishqoriy metallar nima uchun faqat bir valentlik namoyon qiladi?
4.O’yuvchi kaliy nima?
5. Asosli oksidlar qanday olinadi va qanday xossalarga ega?
6.Natriy va kaliy organizmda qanday rol o’ynaydi?
Mavzuga oid tayanch iboralar.
Ishqoriy-yer metallar, soda, ion, radioaktiv,kristallgidrat. Amalgama lyuminessant lampalar , manometer, termometr, kinovar, tetraxlorosinkat, kalsit minerali ohaktosh, marmar, bo`r, gips, angidrit , apatit va fosforit,qattiqlik, qattiq suv, yumshoq suv,karbonatli qattiklik, karbonatsiz qattiqlik.
Mavzuga oid adabiyotlar.


1. I.E.Toshev.R.Ro’ziyev.I.I.Ismoilov.”Anorganik kimyo”. «O`qituvchi», 2004.
2. S. Masharipov, I. Tirkashev. Kimyo. Toshkent, «O`qituvchi», 2002.
3. G. P. Xomchenko. Kimyo. Oliy o`quv yurtlariga kiruvchilar uchun. Toshkent, «O`qituvchi», 2001.
4. A. G. Muftaxov, H. T. Omonov, R. O. Mirzayev. “Anorganik kimyo’. Toshkent, «O`qituvchi», 2002.
5. M. M. Abdulxayeva, O`. M. Mardonov. Kimyo. Toshkent, «O`zbekiston», 2002.
6. G. P. Xomchenko. Kimyo. Oliy o`quv yurtlariga kiruvchilar uchun. Toshkent, «O`qituvchi», 2001.


Mavzu: Ayrim qo’shimcha guruh metallari-Xrom, Marganes.
Reja.

- Yonaki guruhchalar metallarining umumiy xossalari.


- Xrom, olinishi, xossalari, oksidlari, gidroksidlari va tuzlari.
- Marganes, olinishi, xossalari, oksidlari, gidroksidlari va tuzlari.

Yonaki guruhchalar elementlariga D. I. Mendeleyev davriy jadvalidagi barcha d– va f– elementlar kiradi. Davriy jadvalda bunday guruhchalar 12 ta bo`lib, bu elementlardan f– elementlar (lantanoidlar va aktinoidlar) davriy jadvalda alohida oilalarga ajratilgan. Qolganlari esa quyidagilar hisoblanadi: mis, rux, skandiy, titan, vanadiy, xrom, marganes, temir, kobalt va nikel guruhchalari.


Bu elementlarning tashqi elektron pog`onasida 1 tadan yoki 2 tadan elektron bo`ladi. Ular kimyoviy birikmalarida +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7 oksidlanish darajalarini namoyon qiladi. Lekin ularning +1, +2, +3, +5, +7 oksidlanish darajalarini namoyon qilgan birikmalari barqaror birikmalardir.
Bu elementlar kislorod bilan R2O, RO, R2O3, RO2, R2O5, RO3, R2O7 tipidagi oksidlarni hosil qiladi. Bu oksidlarga ROH, R(OH)2, R(OH)3 kabi asoslar hamda HRO4, H2RO4 va H2R2O7 kabi kislotalar muvofiq keladi.
Bu elementlar qizdirlganda va yuqori haroratlarda kislorod, galogenlar, azot, fosfor, ko`mir, kremniy, suv, asoslar, kislotalar va tuzlar bilan reaksiyaga kirishadi.
4Cr + 3O2 = 2Cr2O3 Fe + Cl2 = FeCl2 2Mo + N2 = 2MoN
2Cr + 3H2O = Cr2O3 + 3H2↑ Ni + Cu(OH)2 = Ni(OH)2 + Cu
Zn + H2SO4 = ZnSO4 + H2↑ Zn + 2AgNO3 = Zn(NO3)2 + 2Ag↓
Bu elementlar boshqa metallar bilan va bir–birlari bilan reaksiyaga kirishib qotishmalarni hosil qiladi. Ularning qotishmalari va metallarning o`zlari hozirgi texnika uchun ancha qimmatli materiallardir. Masalan: Bi–Cd, Ag–Pb, Ag–Cu, Cu–Ni, Ag–Au, Cu bilan Zn (CuZn, CuZn3, Cu3Zn2).



Download 426,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish