2 Ўзбекистон республикаси

4.8. География фанини ўқитишда география ва тарих фанлараро алоқа 
услубидан фойдаланиш  
География материалларини ўқитишда тарихий масалаларга ҳам кўп дуч 
келамиз. География ва тарихнинг ўзаро боғланиши алоҳида ўрин тутади. 
«Тарих ва география-опа-сингилдир», - деган эди машхур географ методист В. 
П. Буданов.
Табиий география ҳодисаларининг турғунлида эмас, асл мавжуд нарсадек 
эмас, балки доимо ўзгариб турадиган процесслар деб қараш керак. Ўқувчилар 
ер юзида мавжуд нарсаларнинг ҳаммаси доимо ҳозирдагидек турмаганлигини 
ва доимо шу ҳилда қолмаслигини тушуниб олишлари керак. География дарси 
тарихидан анча нарсани билиб олиш билан бирга, ўзи ҳам тарих дарси 
материалларининг ўқитилишига анча катта ѐрдам беради. Маълумки, мактабда 
география дарсининг ўқитилиши ўқувчиларни харитани тушунишига ва 
билишга ўргатади. Бусиз тарихий билимларни пухта эгаллаш мумкин эмас. 
Бундан ташқари география тарихни ҳозирги ҳаѐт билан боғлайди.
Бу ҳақда кўп ерларни саѐҳат қилган Француз географи Элизе Реклю 
(1830-1905) шундай деган эди: «География-бугунги куннинг тарихидир, тарих 
эса ўтган куннинг географиясидир». Шунга кўра география ва тарих 
ўқитувчилари ҳамкорликда ишлаши мақсадга мувофиқдир.
3-Топшириқ. География дарсларида ўқувчиларни мустақил ишларини 
ташкил этиш. География дарсларида фанлараро боғланиш методларидан 
фойдаланиб дарс ўтишга доир янги режа ва топшириқлар тузиш бўйича 
гуруҳларда иш ташкил этиш.

---

226 
7-амалий машғулот: География дарсларида
муаммоли 
таълим 
методикасидан фойдаланиш. «Муаммоли вазият», «Муаммо технологияси» 
(2 соат) 
Режа  
1. Муаммоли таълим турлари
2. Муаммоли таълимнинг асосий тушунчалари
3. Мунозарали дарслар
4. География дарсларида муаммоли вазиятлар яратиш методикаси
5. «Муаммо» технологияси