2 Tezlik va tezlanish

17.
 
Kuchlar ta’sirida jismning muvozanat shartlari
Kuchlar ta’siri ostida turgan jismning muvozonat shartlarini yoki jism muvozonatda bo'lishi uchun
qanday shartlar bajarilish kerakligini o'rganuvchi mexanikaning bir bo'limidir. Statikada kuchlar ta’siri ostida
turgan jism absalyut qattiq jism deb olinadi, ya’ni kular ta’sirida jism hech qanday deformatsiya va shakl
o'zgarishlarga uchramaydi, jismning ixtiyoriy ikki nuqtasi orasidagi masofa o'zgarmas saqlanadi. Shuningdek
statikada kuchlar sistemasini unga ekvivalent bo'lgan sistema bilan almashtirish yoki bitta teng ta’sir 
etuvchiga keltirish, kuchlardan proyeksiya va moment olish, bog'langan jismlarni tayanchlardan ozod
etish va tayanchlaridagi reaksiya kuchlarini topish, mexanikaning oltin qoidasi va unga doir masalalar, 
jismlaming og'irlik markazlarini aniqlash va hokoza masalalar ko'riladi. 
18.
 
Impuls momenti va kuch momenti
T massali moddiy nuqta tezlik bilan harakatlanayotganda impulsga ega. Mazkur moddiy impulsining ixtiyoriy 
qo'zg'almas O nuqtaga nisbatan momenta quyidagi vektor ko'paytma bilan anqlanadi:
L =[r p].
 
Kuch momenti bu jismni biror oʻq atrofida aylantiruvchi kuchning oʻlchovi. Chiziqli kinematikada kuch 
jismning tezlanishi sababchisi boʻlsa, aylanma harakatda kuch momenti burchak tezlanishning sababchisi 
hisoblanadi. Kuch momenti vektor kattalik. Kuch momentining yoʻnalishi taʼsir etuvchi kuchning yoʻnalishiga 
bogʻliq. Hayotda eshikni ochgan har qanday inson kuch momentiga duch kelgan. Odam eshikni 
ochayotganda u kuchni eshikning oshigʻidan eng uzoqqa qoʻyadi. Chunki oshiqqa eng yaqin masofadan 
eshikni ochish uchun koʻp kuch talab etiladi. Garchi ikkala holda ham bir xil ish bajarilsada (yaʼni kuchning 
qiymati ortsa koʻchish kamayadi) odamlar kamroq kuch qoʻyishni yoxud eshik ushlagichlarning hozirgi joyini 
afzal bilishadi.