MUNDARIJA:
KIRISH.....................................................................................................3
ASOSIY QISM
1. Sug’urta bozori ishtirokchilari faoliyatini huquqiy tartibga solishning zarurligi …………………………...........................................5
2. Sug’urta bozori ishtirokchilarining huquq va majburiyatlari......11
3. Sug’urta kompaniyalarining funksiyalari, huquq va majburiyatlari……...…………………………………………………...31
XULOSA………………………………………………………………39
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI…………………41
KIRISH Sug'urta tashkilotlari zamonaviy iqtisodiyotning eng muhim iqtisodiy agenti bo'lib, uning rivojlanishining dinamikligi va xavfsizligini ta'minlaydi. Binobarin, ular ishining sifati va samaradorligi, jumladan, daromad va xarajatlar hisobini yuritish iqtisodiyotni rivojlantirishning muhim omili hisoblanadi. Sug'urta jarayoni inson va umuman davlat hayotining barcha sohalarida doimiy ravishda yuzaga keladigan xavflarni boshqarishning eng muhim vositasidir. Sug'urta nafaqat moliyaviy manbalar manbai, balki odamlarga kafolatlar beradi, bu o'zgarishlar davrida jamiyat barqarorligini ta'minlashning muhim omilidir. Sug'urta - bu fuqarolar va tashkilotlar o'zlarining moddiy va shaxsiy nomoddiy foydalari sohasidagi salbiy oqibatlaridan sug'urta xizmatlarini ko'rsatadigan ixtisoslashtirilgan tashkilot (sug'urtalovchining) maxsus fondiga pul mablag'lari qo'shish orqali o'zlarini oldindan sug'urta qilishlari zarur bo'lgan ijtimoiy foydali faoliyat turidir va ushbu tashkilot yuqoridagi xavflar yuzaga keladigan bo'lsa, ushbu mablag hisobidan sug'urta qildiruvchiga yoki boshqa shaxsga belgilangan miqdorni to'laydi.
Dunyoning aksariyat davlatlarining milliy sug'urta bozorlari ham sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Ko'proq mamlakatlar integratsiya shartnomalari deb ataladigan shartnomalar bilan bog'lanadi, ularning maqsadi boshqa mamlakatlarning milliy hududlarida ishtirok etuvchi davlatlarning sug'urtalovchilarining milliy iste'molchilarga sug'urta xizmatlarini ko'rsatishi uchun faoliyatidagi to'siqlarni bartaraf etishdir. Bunday jarayonlar Evropa Ittifoqi mamlakatlari hududida sodir bo'lib, u erda so'nggi 50 yil davomida amalga oshirilgan izchil harakatlar natijasida yagona sug'urta maydoni shakllangan bo'lib, uning doirasida sug'urtalovchilar faoliyati Evropa Ittifoqi integratsiya qonuni bilan tartibga solinadi. milliy moliyaviy va fuqarolik qonunchiligi bilan birgalikda. Sug'urta sohasidagi shunga o'xshash maqsadlar AQSh, Kanada va Meksikani birlashtirgan Shimoliy Amerika erkin savdo shartnomasiga ega. Integratsiya jarayonlarida Lotin Amerikasi, Osiyo, Afrika va Karib havzasi mamlakatlarini birlashtiruvchi mintaqaviy kelishuvlar muhim rol o'ynaydi. Sug‘urta asoslarini o‘rganish uchun rivojlangan xorijiy mamlakatlar tajribasi va amaliyoti zarur. Jahon iqtisodiyotining globallashuvi zamonaviy iqtisodiy munosabatlar tizimining muhim elementi bo'lgan jahon sug'urta bozoriga to'liq ta'sir ko'rsatmoqda. Jahon sug‘urta xizmatlari bozorining globallashuvi, asosan, milliy sug‘urta kompaniyalari tomonidan qonunchilik va iqtisodiy to‘siqlarni bartaraf etish jarayonida namoyon bo‘lmoqda va yagona sug‘urta makonini shakllantirishni pirovard maqsad qilib qo‘ygan.
Sug‘urta xatarlarni boshqarish usuli sifatida korxonalar va fuqarolarning mulkiy manfaatlarini himoya qilishga, tadbirkorlik faoliyati xavfsizligi va barqarorligiga xizmat qiladi. Iqtisodiy islohotlar sharoitida sug‘urtaning o‘rni ayniqsa muhim, chunki u bozor munosabatlari va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishni rag‘batlantiradi, investisiya muhitini yaxshilaydi. Sug'urta bozorining rivojlanish darajasi mamlakatning iqtisodiy o'sish imkoniyatlarini aks ettiradi.
Sug‘urtalovchilar (qayta sug‘urtalovchilar) aksiyadorlik jamiyati shaklida tashkil etiladi. Yuridik shaxs bo‘lgan sug‘urta bozorining boshqa professional ishtirokchilari qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tashkiliy-huquqiy shakllarda tashkil etiladi.1
