2 соат Талабалар сони

1.2-жадвал
Бухгалтерия ҳисоби халқаро моделларининг
асосий фарқли хусусиятлари

Британия-Америка модели	Континентал модель	Жанубий Америка Модели
1.Сармоядорлар ва кредиторлар манфаатига хизмат қилади 2. Бухгалтерия ҳисобининг меъёрлари ва унга қўйиладиган талаблар давлатлар ҳукуматлари томонидан қатъий меъёрий-ҳуқуқий хужжатлар билан чегараланмаган 3.Давлат миқиёсида яхлит счётлар режаси мавжуд эмас 4.Молиявий ва бошқарув бухгалтерияси мавжуд	1.Қонуний тартибга солинади ва ҳукуматга хизмат қилади 2. Банк билан муно-сабатлар муҳим ҳисобланади. 3.Солиқ қонунчилигига бўйсиндирилган 4.Ягона счётлар режаси ва яхлит тамойилларга асосланади	1. Инфляция жараёнини ҳисобга олишга қаратилган 2. Ҳисоб давлат режалаш-тириш органларининг талабларига йўналтирилган. 3.Корхоналарда юритил-диган ҳисоб услубиёти етарли даражада унификацияланган. 4. Ҳисоб ва ҳисоботларда давлатнинг солиқ сиёсатининг бажарилишни назорат қилиш учун фойдаланиладиган ахборотларга ҳам етарли даражада аҳамият қаратилган

Халқаро ҳисоб модделлари қўлланиладиган мамлакатларнинг айримлари қуйидаги 1.1-расмда келтирилган.

1.1-расм. Бухгалтерия ҳисобининг халқаро моделларига кирувчи мамлакатлар


Бухгалтерия ҳисобининг
«Британия-Америка модели»


Бухгалтерия ҳисобининг ушбу модели асосан ривожланган мамлакатларда қўлланилади. Бу мамлакатларда Бухгалтерия ҳисоби асосан инвесторлар ва кредиторлар манфаатларига хизмат қилади, у давлат томонидан тартибга солинмайди, Бухгалтерия ҳисобининг асосий тамойиллари бухгалтерлар ассоциацияси томонидан ишлаб чиқилади. Давлат органлари ҳамда хўжалик юритувчи субъектлар шу тамойилларни тан оладилар, уларга асосланган ҳолда бухгалтерия ҳисобини юритадилар ва молиявий ҳисоботни тузадилар.
Бухгалтерия ҳисобининг «Британия-Америка модели» қўлланилаётган мамлакатларда молиявий ҳисоб ва солиққа тортиш тизимлари ўртасидаги боғлиқлик ўта кучсиз ҳисобланади, баъзи бир мамлакатларда эса ушбу боғланиш йўқ бўлиб, бухгалтерия ҳисобининг таркибий қисмлари бўлган молиявий ҳисоб ва солиқ ҳисоби параллел ҳолда юритилади. Масалан, АҚШнинг катта корпорацияларида молиявий ҳисоб ва солиқ ҳисоби алоҳида олиб борилади. Бу мамлакатда молиявий ҳисоб билан солиқ ҳисобининг асосий фарқи амортизация ажратмаларини ҳисоблаш усули ва харажатларни тан олинишидадир. Бунинг асосий мақсади корхонанинг молиявий натижаларини, шунингдек солиқ тўловларини тўғри ва аниқ ҳисоблашдадир.