9.1-misol. Ammonit 6JV portlovchi moddasi zaryadi zichligi 900 kg/m3, portlash adiabat ko’rsatgichi k = 1,24 va portlash ko’rsatgichlar iquyidagicha bo’lsa ushbu portlovchi modda to’liq ish bajarish qobiliyati va portlash to’liq bajargan ishining portlash issiqligiga nisbati aniqlansin:
- portlashda hosil bo’ladigan gazlar hajmi 0,86 m3/kg;
- portlash issiqligi 3930 kJ/kg;
- portlash harorati 2600оС (9.1-jadvalga qarang).
Masala yechimi. Dastlab quyidagi formula bo’yicha ko’rsatilgan zichlikdagi zaryad portlatilganda hosil bo’ladigan gazlar bosimini aniqlaymiz:
.
bunda α-portlash mahsulotlari xususiy hajmi bo’lib zaryad zichligi 1 g/sm3 dan kichik bo’lganda α=0,001V0 va zaryad zichligi 1 g/sm3dan katta bo’lganda α=0,0006V0 qilib olinadi.
Portlashning to’la ish bajarish qobiliyati quyidagiga teng bo’ladi:
.
Portlash mahsulotlari atmosfera bosimigacha kengayishidagi to’liq FIK quyidagicha aniqlanadi:
.
Ba’zi bir portlovchi moddalarning portlash ko’rsatgichlari quyidagi 9.1-jadvalda keltirilgan.
9.1-jadval
Portlovchi modda
|
Portlashda hosil bo’ladigan gazlar hajmi, m3/kg
|
Portlash issiqligikJ/kg
|
Portlash harorati, оС
|
Adiabat ko’rsatgichi
|
Ammiakli selitra
|
0,980
|
1424,6
|
1077
|
1,300
|
Trotil
|
0,728
|
3352,0
|
2677
|
1,240
|
Nitrogliserin
|
0,717
|
6159,3
|
3837
|
1,190
|
Ammonal
|
0,845
|
3938,6
|
3697
|
1,160
|
Geksogen
|
0,908
|
6285,0
|
3577
|
1,250
|
Ten
|
0,780
|
5907,9
|
3737
|
1,215
|
Qora porox
|
0,259
|
2459,5
|
2342
|
1,250
|
Qo’rg’oshin azidi
|
0,308
|
1596,4
|
3757
|
1,250
|
62% li dinamit
|
0,634
|
5028,0
|
3767
|
1,175
|
9.1-masala.Qora porox zaryadining zichligi 0,7t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.2-masala.Nitrogliserin zaryadining zichligi 1,0t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.3-masala.Trotil zaryadining zichligi 1,0t/m3 bo’lsa va 100 m chuqurlikdagi suvda portlatganda uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.4-masala.Ammonal zaryadining zichligi 0,9t/m3 bo’lsa va portlatish ishlari bir o'q bo'yicha siqilishga chidamliligi 3∙107Pa bo’lgan muhitda amalga oshirilsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.5-masala.Geksogen zaryadining zichligi 1,0t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.6-masala.Portlashda hosil bo’lgan gazlar bosimi 109Pa bo’lsa qo’rg’oshin azidining to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.7-masala.62%-li dinamit zaryadining zichligi 1,1t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK (foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin, bunda portlatilayotgan muhit bir o'q bo'yicha siqilishga chidamliligi 108Pa.
9.8-masala.Ammiakli selitra zaryadining zichligi 0,9t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati va FIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin.
9.9-masala.Ten zaryadining zichligi 1,1t/m3 bo’lsa uning to’liq ish bajarish qobiliyati vaFIK ( foydali ish koeffisiyenti) aniqlansin
Do'stlaringiz bilan baham: |