2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

O‘t o‘chirish 
– 
yonayotgan obyektni sovitish yoki kislorod yo‘lini to‘sish jarayoni; 
Yonmaydigan material 
– 
tarkibida yonuvchi moddasi bo‘lmagan material; 
Xavfli zona 
–
ishlab chiqarish korxonalari va obyektlarining ishchilarga jarohat keltirib 
chiqarishi mumkin bo‘lgan xududi;
Xavfsizlik zonalari 
- 
ishlab chiqarish korxonalari va obyektlarining ishchilarga jarohat keltirib 
chiqarishi mumkin bo‘lgan xudud chegarasidan tashqi tomondagi xudud; 
Evakuatsiya
- odamlarni hamda moddiy boylik(mol-mulk)larni xavfli joydan xavfsiz joyga 
ko‘chirilishi(olib chiqilishi); 
Evakuatsiya yo‘lagi 
– 
evakuatsiya davrida harakatlanishga mo‘ljallangan yo‘lak(bu yo‘lak, 
masalan, yong‘in davri yoki boshqa favqulodda vaziyatlar davri uchun mo‘ljallangan bo‘lib, 
uning eni 
167
N
A

m formula orqali aniqlanadi. Masalan, 334 kishi ishlaydigan qavatdagi 
evakuatsiya yo‘lagi standart talab asosida 
2
167
334
167



N
A
m bo‘lishi talab etiladi); 
Evakuatsiya rejasi
–
favqulodda holat davrida evakuatsiya maqsadida kishilarning 
harakatlanish yo‘llarining yo‘nalishlari aks ettirilgan chizma. Bu reja asosan bino va 
inshootlarda ishchilarga aniq va yaxshi ko‘rinadigan devor qismlarga, pol sathidan balandligi 
h=1700 ÷ 2000 mm balandlikka osib qo‘yiladi. Bunda har bir burilish joylarga, koridor 
oralig‘i katta bo‘lgan hollarda kamida har 50 m masofaga o‘rnatish talab etiladi);
 
Dastlabki o‘t o‘chirish vositalari 
– 
yong‘in kelib chiqishi oldini olish uchun dastlabki 
yonayotgan material va moddalarni o‘chirish uchun ishlatiladigan o‘t o‘chirish vositalari;