2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Jarohatni og‘irlashishga qarshi profilaktika
– jarohatlangan joydagi jarohatlovchi omil ta’sirini tugatish, 
jarohatni to‘xtatish va unga dastlabki tibbiy yordam ko‘rsatish chora-tadbirlar tizimi; 
Aseptika
- jarohatlangan joyga mikrobni kirish yo‘lini to‘sishga qaratilgan tadbir; 
Antiseptika
– jarohatlangan joyga kirib qolgan mikroblarni kamaytirish yoki butunlay yo‘q qilishga qaratilgan 
tadbir; 
Kuyish
- to‘qimalarning yuqori harorat, kimyoviy moddalar, nurlanish hamda elektr toki ta’sirida 
shikastlanishi(Kuyish darajasi to‘rt xil bo‘ladi: yengil (1), o‘rtacha og‘ir (2), og‘ir (3) va juda og‘ir (4)); 
Travmatik toksikoz
– jarohat darajasidagi zaharlanish; 
Sovuq urishi
- past harorat ta’sir qilishi natijasida to‘qimalarning shikastlanishi; 

---

244 
 
Zaharlanish
- biror zaharli kimyoviy moddaning me’da-ichak, nafas yo‘llari orqali organizmga kirgani, teridan 
so‘rilgani, teri osti, mushaklar orasi yoxud vena qon tomiriga yuborilganida sodir bo‘ladigan kasallik holati; 
Infeksion-yuqumli kasalliklar
- kasallik qo‘zg‘atuvchi jonzotlar (mikroorganizmlar: bakteriyalar, rikketsiyalar, 
viruslar, zamburug‘lar) ning organizmiga ta’sir ko‘rsatishi oqibatida kelib chiqadigan kasallik; 
Epidemiya
– odamga xos yuqumli kasalliklar avj olib ketishi; 
Zoonoz
– odamlarga hayvonlardan yuqadigan yuqumli kasallik(Bu hayvonlarning yuqumli kasalligi); 
Epizootiya
– zoonoz kasalliklarining tez avj olib, ko‘payib ketishi; 
Epifitotiya
- o‘simliklarga xos jonzotlar, mikroorganizmlar tomonidan kelib chiqadigan kasallikning avj olib 
ketishi; 
Pandemiya
- yuqumli kasalliklarning bir necha davlatlar, jahon miqyosida keng tarqalib, avj olib ketishi;